Deze spreekbeurt is gemaakt door: Lisette
Ik hou mijn spreekbeurt over: Australië
Australië zelf Australië is een land maar tegelijkertijd ook een werelddeel. Australië is
in Nederland aan de andere kant van de wereld. Echte buurlanden heeft
Australië niet, want het is allemaal omringd door water. Landen als
Nieuw-Zeeland en Indonesië liggen vlakbij Australië. Australië is een
groot land Nederland kan er 187 keer in. Toch wonen er niet zoveel mensen maar
negentien miljoen. En in Nederland iets meer als 16 miljoen.
Australië is een heel dun bevolkt land er wonen dan ook maar 2 mensen
ongeveer op een vierkante kilometer. En in Nederland wonen er 440 op een
vierkante kilometer. De meeste mensen wonen aan het zuidoosten van het
land, in de steden aan de kust. In het midden en het westen van het land kan je
uren lopen zonder iemand tegen te komen.
Steden
De hoofdstad van Australië is Canberra. Deze Stad is speciaal gebouwd als
hoofdstad. Toen Australië een hoofdstad moest hebben, vonden de steden
Sydney en Melbourne dat beide dat ze uitgekozen moesten worden. Om een
einde te maken aan de strijd tussen deze twee steden, besloot de regering
een nieuwe stad te bouwen. De hoofdstad ligt tussen Sydney en Melbourne.
Ze liggen allebei in het zuidoosten van het land.
Vervoermiddelen.
Omdat Australië een groot land is, betekent het dat de afstanden ook heel
groot zijn. In sommige gebieden moet je 2 uur rijden als je bij je buren
op bezoek gaat. Daarom is een vliegtuig een belangrijk vervoermiddel. Vooral
in het midden van het land,waar weinig mensen wonen, wordt vaak gevlogen.
Bijna iedere boer heeft hier een eigen vliegtuigje. In deze afgelegen gebieden
is de flying docters, de vliegende doktersdienst opgericht. Als er iemand
ziek of gewond is, kunnen de dokters de patiënt op tijd bereiken. Met de auto
of de trein duurt het veel te lang.
Landschap en het klimaat
Australië is het vlakste continent of werelddeel op aarde. Natuurlijk
zijn er ook bergen, maar het grootste deel van het land is vlak. Australië ligt
aan de andere kant van de wereld op het zuidelijk halfrond. Daar zijn de
seizoenen ook anders dan in Nederland. Het is zomer in december en winter
in juli. Kerstmis wordt daar dan ook aan het strand gevierd.
Het bergenland
Langs de oostkust liggen bergketens. De meeste bergen zijn niet hoger dan
2000 m. De hoogste berg is Mount Kosciusko. De top ervan is 2228 meter
hoog. In de wintermaanden is er sneeuw. Je kunt er dan op wintersport. Deze
bergen worden niet voor niets de Australische alpen genoemd. Aan de kust is het
zomers lekker weer. Het is er dan tussen de 20 en 27 graden. De winter is
echt niet koud, het vriest er bijna nooit. In het zuidoosten, waar de
steden Melbourne en Sydney liggen, zijn zomers vaak heet. De bossen in de buurt
van deze steden vliegen vaak in brand door blikseminslag. Door de droogte en
de harde wind gaan soms enorme stukken bos en weide grond verloren. Voor
koala’s is een bosbrand een ramp. Ze zijn zo langzaam dat ze nooit aan de
brand kunnen ontsnappen. Bijna overal langs de Australische kust zijn
prachtige stranden. Niet raar dus, dat de meeste Australiërs aan de kust
wonen.
Het droge binnenland
Het grootste deel van Australië bestaat uit woestijn. Het binnenland heet
de outback. Het is een van de droogste gebieden van de aarde. Zo gek is het
dus niet dat hier bijna niemand woont. Er wonen vooral boeren en Aboriginals
in dit gebied. Aboriginals zijn de oorspronkelijke bewoners van Australië. In
de zomer is het altijd heet in de woestijn, soms wel meer dan 40 graden.
In de winter kan het soms s’nacht er heel licht vriezen. Het regent bijna
nooit in het binnenland. Toch groeien er lage bosjes en struiken. Na regenbui
bloeien veel planten op en ziet de woestijn er heel anders uit.
Rivieren.
Ondanks het droge klimaat stromen er toch rivieren door Australië. De
meeste staan het grootste gedeelte van het jaar helemaal droog. Dat komt omdat
het daar allemaal zo warm is. Het land heeft 2 belangrijke rivieren die het
hele jaar door water bevatten: de Murray en de Darling. De rivieren voeren het
water af van de bergen naar lager gelegen gebieden in het land. Voor de
boeren is het water uit deze rivieren van groot belang.
Het tropische noorden.
Het noorden van Australië ligt in de tropen. In de zomermaanden is het
daar heel erg heet en droog. Maar in de wintermaanden reegent het er ontzettend
veel. Er valt meer dan 150 cm. Water. Dat is tweemaal zoveel als in
Nederland. Die regentijd het de moesson. Langs de kust liggen tropische
regenwouden. Verder van de kust af liggen uitgestrekte, droge graslanden.
De Geschiedenis van Australië
Als je op een wereldkaart kijkt zie je dat Australië ver van Europa af
ligt.De Europeanen hebben dit land dan ook pas laat ontdekt.De eerste die
Australië bereikte was de Nederlander Willem Jansz . Hij ging in 1605 aan
de westkust aan land.Maar de Nederlanders kwamen er niet meer terug want ze
dachten dat het droge land niets waard was. In 1770 bereikte de Engelsman
James Cook de oost kust van Australië.In 1788 werd het een kolonie van
Groot-Brittannië. Dat betekent dat Groot-Brittannië de baas over Australië
is. Na een tijdje wilde ze zelf bepalen wat er in hun land gebeurde. In
1901 werd Australië onafhankelijk verklaard.Vanaf toen heette het land het
Gemenebest van Australië. Toch bleef het land onder deel van
Groot-Brittannië dat betekent dat Groot-Brittannië en Australië nog
dezelfde koningin hebben. Maar de koningin heeft maar weinig te zeggen over
Australië
De taal
Australiërs spreken Engels. Dit komt omdat het een kolonie van
Groot-Brittannië is geweest.Toch hebben er een Australiers een eigen taal
gemaakt.Je hoort soms woorden die niet Groot-Brittannië gebruikt worden.
Het grappige aan deze taal is heel veel woorden zijn afgekort. Barbecue wordt
barbie, breakfast (ontbijt) wordt brekkie en een Australian (Australiërs)
wordt Aussie. De Aboriginals spreken hun eigen talen, maar de meeste
spreken ook Engels.
De Aboriginals
De eerste bewoners van Australië waren Aboriginals. Die naam betekent: zij
die er oorspronkelijk woonden. De eerste bewoners waren Nomaden. Ze hadden
geen vaste woonplaats. Ze trokken rond, op zoek naar eetbare planten en
dieren om op te jagen. Bijna leefde ze in vruchtbare delen van het land,
in het oosten en het zuidoosten. De komst van de Europeanen was voor de
Aboriginals een einde van deze manier van leven. Sommige werden vermoord
of stierven aan ziektes die de Europeanen meenamen. De Europeanen verdreven
de overgebleven Aboriginals naar gebieden in Australië die ze zelf niet nodig
hadden, de droge delen. Sommige wonen nu nog steeds in reservaten. Dat
zijn de beschermde gebieden waar niemand hen lastigvalt.Hier leven ze net als
vroeger van de jacht. De laatste jaren hebben de Aboriginals steeds meer
land teruggekregen en hoeven niet meer in reservaten te wonen.
De meeste Aboriginals wonen echter in de stad. Ze leven hier bijna
allemaal van grote armoede. Vele van hen zijn werkloos en zijn verslaafd aan
alcohol.
Muziek
Misschien heb je wel eens van didzjuhriedoe gehoord.Dat is een heel bekend
muziekinstrument uit het noorden van Australië.Ze maken dit instrument
zelf van dikke , holle tak. Soms versieren de Aboriginals de didzjuhriedoe met
allerlei figuren en tekening. Als je op dit instrument blaast dan krijg
je een soort gonzend geluid.Veel Aboriginals hebben namen die met de natuur
hebben te maken omdat ze veel in de natuur leven.
Verschillende bevolkingsgroepen.
In Australie wonen mensen afkomstig uit meer dan 120 verschillende lande
afkomstig.IN 1788 kwamen de eerst Europeanen naar Australië. Dit waren
Engelse gevangen. Om dat er in Engeland geen plaats meer in de gevangenis
was, werden ze naar het bijna lege Australië gestuurd. Later kwamen ook
andere mensen uit Engeland. Ze werden boer of goudzoeker. De mensen hadden
gehoord dat er goud in de bodem zat. Met duizenden vertrokken ze naar
Australië. Na de 2e oorlog emigreerde ook veel mensen uit oost Europa naar
Australië. De mensen waren vluchteling zonder huis. ER emigreerde ook
mensen uit Nederland naar Australië. Ze vonden Nederland veel te vol en wilde in
een rustiger land wonen. De laatste jaren komen er steeds meer mensen uit
zuidoost Azië bij. De meeste mensen komen uit Vietnam.
Godsdienst.
Om dat er in Australië mensen van over de gehele wereld wonen, komen er
veel verschillende geloven vol. De belangrijkste godsdienst is het christendom.
Ongeveer 20 procent van de Australiërs hebben geen godsdienst. Daar de
meeste mensen van geloven dat god niet bestaat.De Aboriginals heeft hun
eigen godsdienst. Ze geloven dat de geest van een overleden mens
terugkeert in een lichaam van een ander mens.
Hoe wonen Australiers?
Ongeveer tachtig procent woont in de steden aan de kust. Naast Sydney en
Melbourne is Brisbane ook een grote stad. De meeste Australiërs wonen niet
in of rond het centrum van de stad, maar daarbuiten. In Sydney en
Melbourne wonen sommige mensen meer dan 20 kilometer van het centrum af. Hier is
veel meer ruimte dan in het centrum, in het centrum is het vaak helemaal
volgebouwd. Omdat het in Australië vaak mooi weer is, zijn de mensen vaak
buiten. De meeste mensen hebben een grote tuin,ook in de stad een balkon
of een heel klein tuintje. Omdat de Australiërs weinig binnen zijn, geven ze
weinig aandacht aan het inrichting van hun huis. De meeste muren zijn niet
eens behangen. De meeste huizen zijn gemaakt van hout en hebben daken van
golfplaten. Houten huizen koelen namelijk sneller af dan stenen huizen.
Dat is dus heel handig na een Australische dag. De meeste mensen wonen
vrijstaand en hebben een huis met een verdieping. Het zijn eigenlijk grote
bungalows. De laatste jaren worden er in grote steden steeds meer flats
gebouwd.
Landbouw
Nog maar 5 procent van de Australiers werkt in de landbouw. Dat wil zeggen
dat landbouw helemaal niet belangrijk voor Australie. Het land is namelijk
de grootste wolproducent ter wereld.Er leefde eigenlijk helemaal geen
schapen in dit land, maar rond 1800 zijn er een paar schapen gebracht naar
Australie. Schapen kunnen namelijk heel goed in droge gebieden
leven.Steeds meer mensen gingen schapen houden en verkochten de wol aan andere
landen.Nu zijn er ongeveer 140 miljoen schapen in Australie.Belhalve wol produceren
ze ook veel suiker en tarwe. De boeren hebben het vaak moeilijk in het land.
Er zijn vaak lange periodes waarin bijna geen regen valt. Dan komt de oogst
in gevaar.Veel boeren irrigeren hun akkers om de oogst toch te laten lukken.
Ze bevloeien zelf de akkers met water. Dat water pompen ze uit de grond.
Mijnbouw en industrie
In de afgelegen gebieden in Australie zitten delfstoffenin de grond. Het
land heeft vooral veel ijzererts, goud, steenkool en bauxiet in de bodem
zittten. Van bauxiet wordt alleminium gemaakt. Deze delfstoffen worden
voor een groot deel geexporteerd.Omdat het meeste werk in mijnbouw met machines
wordt gedaan zijn er niet zoveel banen in de mijnbouw.
Toerisme
De meesten werken in de dienstensector. Ze werken bijvoorbeeld bij
winkels, banken of de overheid. Het toerisme wordt steeds belanrijker voor
Australie.Het land heeft mooie natuur, het weer is lekker en er liggen
mooie steden. Een populaire besteming is het Groot Barriere Rif aan de oostkust
van het land.Dit is een soort zandbak voor de kust, niet zand maar dan
koraal. Dit zijn skeletten van koraal diertjes die aan elkaar zijn
gegroeid. Het rif is tweeduizend kilometer lang.Veel mensen gaan hier duiken om het
koraal en de vissen te zien. De meeste toeristen komen uit Azie.Veel
mensen uit Nederland vinden Australie te ver reizen. Het ligt tenslotte voor ons
helemaal aan de andere kant van de wereld.
Sport
Australiers staan bekend als sportieve mensen. Bijna de helft van de
Australiers is lid van een sportclub.De meest populaire sporten in
Australie zijn zwemmen, tenissen rugby en Australian Rules Football een mengeling
van rugby en voetbal. Aan de kust wordt veel gesurft. Een andere geliefde
sport is cricket. Het is een Engelse sport. Deze sport wordt ook veel op scholen
gedaan. Het is een sport met ingewikkelde spelregels. Behalve zelf
sporten, wonen ook heel veel mensen sportwedstrijden bij, zoals paardenraces. Ze
gokken welk paard gaat winnen en zetten daar geld op. Als het paard waarop
ze hebben ingezet wint, krijgen ze heel veel geld.
Eten
Australiers zijn dol op Barbecuen. Dit komt omdat het bijna altijd heel
goed weer is. Als mensen gaan barbucuen is het altijd de gastheer die het vlees
op de barbecu legt. De australiers hebben niet allen thuis barbuues maar
ook overal in het land staan picknickplaatsen en campings elektrische
barbucues . Mensen moeten er een muntje ingooien en dan gaat de barbecue aan.
Buideldieren
Koalas en kangaroes zijn buideldieren. Deze buideldieren dragen hun jongen
in hun buidel op hun buik. In het wild komen koalas en kangaroes alleen
maar voor in Australie. De kaolabeer leeft in een eucalyptusboom. Hij eet alle
eucalyptusbladderen. In de taal van Aboriginals betekent het woord koala
het dier dat niet drinkt. Koalas hebben weinig vocht nodig. In de bladeren die
hij eet zit voldoende vocht. Daarom hoeft hij niet te drinken. De meeste
kangaroes leven op de grond behalve de boomkangaroe. Ze eten vooral
planten en soms insecten. De naam van de kangaroe heeft helemaal niks met het dier
zelf te maken. Ooit vroeg een engelsman aan een Ameriginal; Hoe heet dat
dier met die lange achterpoot dat zo ver kan springen en haar jongen in
haar buidel in haar buik draagt? Kangaroe was het antwoord. Pas veel later
bleek dat het woord kangaroe ik weet het niet betekent. Maar het dier is altijd
zo blijven heten.