Deze spreekbeurt werd gemaakt door Karen Bakhuis, zij kreeg er een 9 voor.
De Post
Ik houd mijn spreekbeurt over de post, omdat ik het een interessant onderwerp vind en omdat je er veel informatie over kunt vinden.
De post vroeger
Vroeger verstuurden mensen maar weinig post, omdat er maar weinig mensen konden lezen of schrijven. De brieven die er waren werden soms meegenomen door kooplieden of rondtrekkende muzikanten. Later namen belangrijke mensen eigen boden in dienst om de post te bezorgen. Doordat de steden steeds groter werden en door de opkomst van de handel kwam er meer post. Er kwamen bodes die vaste routes liepen, bijvoorbeeld van Amsterdam naar Haarlem. Het beroep van een bode was zwaar en gevaarlijk. Een bode liep in de zomer en in de winter over slechte wegen. Er was altijd een kans om beroofd te worden, omdat de brieven die de bode moest bezorgen vaak vol belangrijke informatie stond. Ook zat er vaak geld in de brief. Het krijgen van een brief was duur. Als je een brief kreeg, moest je twee tot vijf stuiver per brief betalen.
De post nu
Iedere dag versturen we in Nederland meer dan 22 miljoen brieven, kaarten en andere post na elkaar. Iedere dag wordt deze enorme hoeveelheid verwerkt. Ik ga nu vertellen hoe dat gebeurt:
De achttienduizend brievenbussen in Nederland worden na 17.00 uur leeggemaakt. ’s Avonds laat en de hele nacht door wordt alle post gesorteerd. De volgende ochtend kan de post al weer worden bezorgt door de postbodes. Alle post kun je verdelen in Briefpost en Pakketpost.
Briefpost: Dat is de post die door elke brievenbus kan.
Pakketpost: bestaat uit alle post dat niet door de brievenbus kan. De pakketjes lever je dan af bij het postkantoor en doe je dus niet in de brievenbus. Daarna gaat het naar een speciaal sorteercentrum voor pakjes.
De weg van een brief.
Ik ga vertellen over de weg van een brief. Eerst schrijf je natuurlijk een brief en daarna stop je hem in de rode brievenbus. Maar wat gebeurt er daarna? Dat ga ik jullie nu vertellen.
Als je de brief hebt geschreven en in de brievenbus hebt gedaan moet er nog een heleboel gebeuren. Eerst worden de brievenbussen geleegd. Bestelauto’s rijden door heel Nederland om alle brievenbussen te legen. De chauffeur leegt de brieven in speciale postzakken. Die zijn zo gemaakt dat de twee verschillende stapels post die in de bus zitten (postcodes in de buurt en overige postcodes) in twee aparte zakken terechtkomen. Als de chauffeurs alle brievenbussen hebben leeggehaald, rijden ze naar het bestelkantoor. Daar worden al die zakken in grote vrachtwagens geladen.
Buslegen
Elke dag bezorgen de postbodes zo’n 18 miljoen poststukken. 95% daarvan is zakelijke post, dus informatie en rekeningen van bedrijven. Gewone brieven bijv. een brief aan je oma of opa is particuliere post.
Alle post die is opgehaald gaat per vrachtwagen naar het sorteercentrum. Er zijn 6 grote sorteercentra in Nederland. Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Nieuwegein, Zwolle en Den Bosch. Elk sorteercentrum heeft een eigen verzorgingsgebied. Dat is een gebied waarvan alle post naar 1 sorteercentrum gaat. In Nederland zijn dus 6 van die gebieden. Post uit het noordwesten van Nederland gaat bijvoorbeeld naar Amsterdam, post uit het zuidoosten naar Den Bosch, enzovoort.
Het sorteren van post gaat in twee stappen. Eerst wordt er gekeken voor welk gebied in Nederland de brief bestemd is. Als de brief voor een ander gebied is, wordt het met een vrachtwagen naar dat gebied gebracht. Dus van elk sorteercentrum vertrekken weer vrachtwagens naar de 5 andere sorteercentra in Nederland.
Sorteercentrum
Als alle post in het goede sorteercentrum is, worden de brieven en kaarten nog een keer gesorteerd en in verschillende bakken gedaan. Aan het eind is alles dan gesorteerd op bestellopen. Bestellopen zijn vaste routes van de postbodes die de post bezorgen. Een bestelloop kan maar een paar straten lang zijn, maar het kan ook een half dorp zijn.
Het sorteren van de post gebeurt met hele grote machines De eerste machine
( de sosma, schift opzet en stempel machine) verdeelt de post in kleine en grote enveloppen en zet een stempel op de postzegels. In de tweede machine zit een cameraatje dat snelle foto’s van de postcode en het adres maakt. Een computer in de machine weet dan waar de brief naartoe komt en zet er een streepjescode op. (laten zien) De machine is meer dan 50 meter lang en kan 30.000 brieven per uur verwerken.
Als je niet netjes het adres op de brief hebt geschreven, kan het zo zijn dat de computer de postcode niet kan lezen. De foto van het adres wordt dan doorgestuurd naar mensen die de postcode proberen te lezen. Zij typen de postcode in, waardoor jouw brief alsnog gesorteerd kan worden. Dat heet video coderen. Als alle brieven een streepjescode hebben gaan ze naar het sorteercentrum van het gebied waarvoor ze bestemd zijn. Daar staat weer een lange machine die razendsnel codes leest en dan elke brief in de juiste bak per bestelloop schuift.
Videocoderen
Als alle post is gesorteerd moet er nog 1 ding gebeuren. De distributie. Dat betekent het bezorgen van de post. Dat gebeurt door de postbode. Elke dag, behalve op zondag bezorgt de TPG brieven. Dat is een hele grote klus, want er zijn ongeveer 7,4 miljoen adressen. Er zijn dus ook heel veel postbodes nodig.
Luchtpost
Soms moeten brieven naar een ver land. Als je wilt dat de brief snel overkomt, kun je de brief beter per luchtpost versturen. Anders moet de brief met de boot en dan duurt het veel te lang voordat hij overkomt. Als je de brief naar Belgie of Duitsland wilt versturen, kan je hem nog wel gewoon posten. Als je de brief wel met de luchtpost wilt verzenden, dan kun je bij het postkantoor speciale postzegels kopen. In Nederland is de post altijd 0,39 eurocent, maar als je met de luchtpost naar Europa wilt versturen, kost dan 0,69 eurocent en buiten Europa 0,85 eurocent. Bij het postkantoor plakken ze deze sticker (laten zien) op de brief, zodat ze in het sorteercentrum kunnen zien dat het luchtpost is en dus met het vliegtuig moet.
Postzegels
Er zijn heel veel postzegels en er komen er steeds meer bij. Elke maand komen er weer nieuwe postzegels (schema). In februari waren er postzegels van de Olympische Spelen. (laten zien) en op 22 maart komt er een nieuwe lente postzegel. Natuurlijk is de gewone postzegel van koningin Beatrix altijd te koop.