Dinosaurus
Spreekbeurt van ruud mulder
Ik hou mijn spreekbeurt over het onderzoek naar dino’s, en het uitsterven ervan.
Geen mens heeft ooit een dino in het echt gezien, omdat toen de eerste mens op aarde kwam de dino’s al lang waren uitgestorven.
Toch weten we vrij goed hoe dino’s er vroeger uit gezien hebben. Dat komt omdat onderzoekers, genaamd paleontologen fossielen van botten hebben gevonden. Uit deze fossielen konden ze een skelet van een dino redelijk nabouwen.
Wat is een fossiel nou eigenlijk?
Fossielen zijn versteende resten en afdrukken van botten en voetafdrukken. Deze fossielen ontstaan doordat als een dino sterft deze vaak snel door modder en zand bedekt werden.
Daardoor kon er geen zuurstof meer bijkomen en bleven de resten bewaard. Naast fossielen van botten zijn er ook versteende resten van tanden en stukjes huid en zelfs van de laatste maaltijd van dino’s gevonden. Aan de hand van al deze resten kunnen wij te weten komen hoe ze eruit gezien hebben en zelfs wat ze aten.
Hoe maken ze nu een reconstructie van een dino?
Een reconstructie is een nabootsing van een dino. Als een paleontoloog een fossiel van een bot vindt, zorgt hij zo snel mogelijk dat er een groep deskundigen wordt ingeschakeld. Deze groep deskundigen gaat dan eerst kijken of het een grote of een kleine dino is en wat de beste manier is om het fossiel uit te graven.
De bovenste laag zand op het fossiel wordt met bulldozers verwijderd. Als ze bijna bij het fossiel zijn moeten ze het verder doen met hamers, beitels en borstels. Je kunt je vast wel voorstellen dat dit een langdurig karwei is.
Als alle delen van het skelet zijn blootgelegd, wordt alles nauwkeurig opgemeten en gefotografeerd.
Daarna moeten ze de fossielen naar het laboratorium brengen. Dit moet heel voorzichtig gebeuren De fossielen worden omgoten met gips zodat ze tijdens het transport niet beschadigd worden.
In het laboratorium wordt het gips weer voorzichtig verwijderd. Daarna maken ze de botten na van gips. Van deze gipsen namaaksels proberen ze een compleet skelet te maken. Als er botten ontbreken worden die nagemaakt van soortgelijke dino’s.
Om de gipsbotten worden een soort spieren gemaakt. Als dit klaar is wordt er een vel overheen gespannen.
De reconstructie van de dino is nu compleet.
Er is niet veel bekend over de kleur die dino’s in het echt hadden. Misschien waren ze wel groen met paarse stippen.
Nu ga ik vertellen over het uitsterven van de dino’s.
De dino’s hebben ongeveer 140 miljoen jaar op aarde geleefd, maar zo’n 65 miljoen jaar geleden zijn de dino’s plotseling uitgestorven. Deskundigen zijn het er nog steeds niet over eens wat de werkelijke oorzaak is van het uitsterven van de dino’s. Het enige waar men het over eens is dat een natuurramp de voornaamste oorzaak is geweest. Een groep deskundigen vermoedt dat het uitsterven is veroorzaakt door een meteoriet met een doorsnede van ongeveer 9 kilometer, omdat men in Afrika een enorme krater heeft gevonden die ongeveer 65 miljoen jaar geleden is ontstaan. Meteorieten zijn grote of kleine brokken steen die in de ruimte zweven.
Als een meteoriet die zo groot is op de aarde terechtkomt gaat alles wat in de buurt hiervan leeft onmiddellijk dood. Als gevolg van zo’n rotklap stuift er een enorme lading stof op die zorgt voor een totale zonsverduistering die een aantal jaren duurt.
Door zo’n zonsverduistering koelt het enorm af en komt er geen licht meer bij de planten, die hierdoor sterven. Plantenetende dino’s kunnen op deze manier geen voedsel meer krijgen en zullen uitsterven. Hierna sterven de vleesetende dino’s van de honger ook uit.
Op dit moment wordt er druk onderzoek gedaan naar een grote meteoriet die in het jaar 2038 de aarde zou kunnen treffen.
Als dit werkelijk gebeurt zou dit het einde van al het leven op aarde kunnen betekenen.
Een tweede mogelijkheid voor het uitsterven van de dino’s is dat er toen heel veel vulkaanuitbarstingen hebben plaatsgevonden, waardoor er enorm veel rook en stof de lucht in werd geblazen. Hierdoor zou ook weer een totale zonsverduistering hebben plaatsgevonden met alle gevolgen die ik net al verteld heb.
De derde mogelijkheid is doordat dat aarde ineens verwarmd werd er grote overstromingen hebben plaatsgevonden die al het leven hebben weggespoeld.
Misschien dat ooit nog eens de werkelijke oorzaak voor het uitsterven van de dino’s wordt gevonden.
Dit was mijn spreekbeurt over het onderzoek naar dino’s en het uitsterven ervan.
Wat betekent de naam van een Dinosaurus ?
Er bestaan honderden verschillende kan verklaren.
a=’zonder’
acro=’top’
allo=’verschillend, anders
barry=’zwaar’
brachio=’arm’
brachy=’kort’
cephalo=’hoofd’
carno=’vlees’
cera=’gehoornd’
corytho=’helm’
derm=’huid’
di=’twee’
dino=’verschrikkelijk’
diplo=’dubbel’
docus=’balk’
hexo=’zes’
lepto=’slank’
lopho=’kam’
mega=’enorm’
micro,micra=’klein’
nyx/nychus=’klauw’
odon=’tand’
omni=’alles’
ophtalmos=’oog’
ornitho=’vogel’
pachy=’dik’
plateo=’plat’
pod=’voet’
poly=’veel’
pro=’voor’
ptero=’gevleugeld’
quadri=’vier’
raptor=’dief’
rhino=’neus’
saurus=’reptiel’
stego=’pantser, plaat’
tops=’hoofd’
tri=’drie’
tyranno=’tiran, geweldenaar’
veloce=’snel, snelheid’
Voorbeelden:
hoofd”
.
Apatosaurus of Brontosaurus
Lengte: 21 – 27 m
Hoogte: 4.6 – 6 m
Gewicht: 25000 kg
Type: herbivoor (planteneter)
Gevonden: Verenigde staten
Wanneer leefde hij: 86 – 65 milj jaar geleden
Algemeen: De Brontosaurus noemt men ook wel eens Apatosaurus, deze kolos van een dino is waarschijnlijk de grootste dino geweest die er ooit leefde, hij had vier enorme poten, en een nek van ongeveer twaalf meter lang die hij echter wel niet goed kon bewegen, de afstand tussen de grond en zijn hoofd kon maximaal 5.4 meter bedragen. Volgens wetenschappers was dit zo omdat hij niet door bossen kon wandelen door zijn enorm lichaam. Deze dino was wel een van de domste die ooit geleefd hebben als men rekening houdt met zijn lichaamsgewicht, wetenschappers denken wel dat hij een tweede brein had. Zijn eieren waren 30 cm groot.
Camarasaurus
Lengte: 7.5 – 20 m
Hoogte: 4.6 m
Gewicht: 20000 kg
Type: herbivoor (planteneter)
Gevonden: Verenigde staten – Europa
Wanneer leefde hij: 155 – 145 milj jaar geleden
Algemeen: De Camarasaurus was ook een zeer grote dinosaurus net als de Apatosaurus had hij enorme poten. Zijn intelligentie was ook zeer klein, hier ook zou het mogelijk zijn dat hij een tweede brein had. Hij at bladeren en zelfs takken die hij met zijn sterke tanden kauwde. De camarasaurus had net als de Apatosaurus een lange staart die hij gebruikte als verdedigingswapen tegen carnivoren hoewel hij door zijn gestalte meestal met rust gelaten werd.
aar grapp
Brachiosaurus
Lengte: 23 – 30 m
Hoogte: 12 – 16 m
Gewicht: 30000 – 80000 kg
Type: herbivoor (planteneter)
Gevonden: Verenigde staten – Europa – Afrika
Wanneer leefde hij: 154 – 93 milj jaar geleden
Algemeen: De Brachiosaurus was ook een van de grootste dino’s die ooit geleefd hebben, in tegenstelling tot de Apatosaurus en de Camarasaurus kon hij wel zijn nek omhoog houden zodat hij in de hoge boomtoppen bladeren kon afrukken. Eerst dacht men dat de Brachiosaurus het meeste in meren en ondiepe wateren verbleef om zijn lichaamsgewicht te minderen, maar nu denkt men daar weer helemaal anders over. Ook zou de Brachiosaurus een goed reukzin gehad hebben omdat hij zulke grote neusgaten had. Hij had ook een zeer groot hart omdat de afstand tussen zijn (klein) brein en z’n hart zeer groot was.
Diplodocus
Lengte: 27 m
Hoogte: 4.5 m
Gewicht: 10000 – 20000 kg
Type: herbivoor (planteneter)
Gevonden: Verenigde staten
Wanneer leefde hij: 145 – 155 milj jaar geleden
Algemeen: De Diplodocus was net als zijn soortgenoten ook een van de grootste ooit op aarde geleefd heeft. Hij kon ook zijn nek niet hoger dan 5.6 meter van de grond heffen. Zijn enorme staart (14 m) gebruikte hij als zweep, en dan nog niet om mee te slaan maar om geluid mee te maken, men heeft berekent dan een zweepslag van zijn staart 2000 maal luider is dan een gewone zweepslag. De Diplodocus heeft zich enorm traag voortbewogen door zijn enorm lichaam. Ook hij had een kleine hersenmassa.
Coelurosauriers
Coelurosauriers waren zeer snelle, relatief kleine dinosauriers. Ze leefden in het krijt tijdperk, waren twee-potig, waren middelmatig intelligent en leefden waarschijnlijk in groep.
Camptosaurus
Lengte: 5 – 7 m
Hoogte: 1 m
Gewicht: 1000 kg
Type: herbivoor (planteneter)
Gevonden: Verenigde staten – Europa
Wanneer leefde hij: 156 – 145 milj jaar geleden
Algemeen: De camptosauriers hebben een lange afgeplatte schedel, niet al te grote kaken bewogen door krachtige spieren, uitsluitend tanden aan de zijkanten en aan de voorzijde een hoornachtige schede, het dier kon zich niet snel voortbewegen door zijn dikke achterpoten, zijn voorpoten gebruikte hij waarschijnlijk om te grazen en om planten te eten laag aan de grond.
Hypsilophodon
Lengte: 2.30 m
Hoogte: 2 m
Gewicht: 68 kg
Type: herbivoor (planteneter)
Gevonden: Europa
Wanneer leefde hij: 140 – 125 milj jaar geleden
Algemeen: De hypsilophodon was een snelle, kleine planteneter. Hij behoort tot een groep die ook wel dinosaurusgazellen worden genoemd vanwege hun snelheid. Hij had ook zeer goede ogen en waarschijnlijk nog een beter gehoor zodat ze de hele kudde kunnen waarschuwen als ze aangevallen worden. De Hypsilophodon had wangzakken waar hij het voedsel in bewaarde om het later goed te kunnen kouwen.
Dryosaurus
Lengte: 3 m
Hoogte: 1.40 m
Gewicht: 77 kg
Type: hebrivoor (planteneter)
Gevonden: Verenigde Staten – Tanzania – Engeland
Wanneer leefde hij: 146 – 125 milj jaar geleden
Algemeen: De dryosaurus was net als de hypsilophodon een snelle, tweepotige planteneter.Hij had ook wangzakken waar hij het eten later goed kon kauwen. De dryosaurus hield korte tijd de wacht bij zijn eieren die hij in een nest legde van een andere soort dinosaurier. Hij was middelmatig intelligent.
Ornithomimus
Lengte: 4.5 – 6 m
Hoogte: 1.80 – 2.40 m
Gewicht: 77 kg
Type: hebrivoor (planteneter) en carnivoor (vleeseter)
Gevonden: Verenigde Staten – Denver
Wanneer leefde hij: 75 – 65 milj jaar geleden
Algemeen: De ornithomimus moet zeer snel geweest zijn, wetenschappers denken dat hij tot 70 km/uur kon lopen, hij had holle benen, en een relatief groot brein. Hij at geen grote dieren, wel insecten en kleinere dieren.