De laatste tijd is er veel in het nieuws over de rellen in Amerika tegen het politiegeweld tegen gekleurde mensen. Ook in Nederland komt het vaak voorbij in het nieuws dat er protesten zijn tegen discriminatie. Omdat dit een belangrijk onderwerp is waar ik meer over te weten wilde komen, heb ik besloten mijn spreekbeurt over discriminatie te houden. Ik heb er veel over kunnen leren en met mijn spreekbeurt hoop ik dat jullie er ook van leren. Weten dat het bestaat en herkennen wanneer het gebeurd is denk ik erg belangrijk. Zo kunnen we het samen voorkomen.
Wat is discriminatie?
Volgens het college van de rechten van de mens is discriminatie ‘mensen ander behandelen, achterstellen of uitsluiten op basis van (persoonlijke) kenmerken’. Deze kenmerken worden volgens hun discriminatiegronden genoemd. Discriminatie is dus iets heel oneerlijks, omdat je er niks aan kan of wil veranderen en toch beoordelen mensen jou daarop of behandelen ze je oneerlijk. In de wet staat dat discriminatie niet is toegestaan, het is dus strafbaar als je discrimineert. Meer zoals je een bedrijf bent die bijvoorbeeld iemand een baan niet wilt geven op basis van persoonlijke kenmerken. In Nederland hebben wij hier een wet over gelijke behandeling voor.
Persoonlijke kenmerken
Er zijn veel persoonlijke kenmerken waar mensen soms om gediscrimineerd worden. Hieronder zet ik de meest bekenden op een rijtje:
- Levensovertuiging
- Politieke voorkeur
- Geslacht of gender
- Godsdienst
- Ras
- Nationaliteit
- Hetero- of homoseksuele geaardheid
- Leeftijd
- Handicap, beperking of een chronische ziekte
- Burgerlijke staat
Waarom discrimineren we?
Discriminatie heeft te maken met stereotypen en vooroordelen. Dat zijn dingen die je over andere mensen denkt en die niet zijn gebaseerd op waarheid. Een voorbeeld is dat je je kleine buurjongetje van 5 jaar heel vervelend vindt en daardoor denk je dat alle 5-jarige jongens vervelend zijn. Dat is een vooroordeel dat niet de waarheid is en oneerlijk gedacht. Discriminatie heeft ook te maken met hoe onze hersenen werken. Om de wereld om ons heen beter te begrijpen maken we allemaal vakjes in ons hoofd en daar stoppen we ervaringen in. Als je dan weer iemand tegenkomt met dezelfde leeftijd dan stop je diegene automatisch ook in dat vakje.
Niet altijd discriminatie
Stereotypen en vooroordelen zijn dan ook niet altijd meteen discriminatie. Soms is het gewoon nodig en is het hoe onze hersenen werken. In ergere gevallen wordt het wel discriminatie. Als je bijvoorbeeld niet mee mag doen met je vrienden omdat je niet in Nederland bent geboren. Of als je minder geld krijgt bij je bijbaantje omdat je een meisje bent. Dat is discriminatie. Maar als je niet in het jongens voetbalteam mag omdat je een meisje bent dan is dat geen discriminatie. Want het is een jongensteam en dan kan je nog bij een meisjesteam. De grens tussen wel of niet discriminatie is dan ook niet altijd even duidelijk.
Voorbeeld van discriminatie: culturele achtergrond
Je hoort steeds vaker in het nieuws dat mensen gediscrimineerd worden op basis van hun culturele achtergrond. Vaak liggen hier vooroordelen en stereotypen als oorzaak. Stel je eens voor: je hebt twee kandidaten voor een baan. De ene heeft een echte Nederlandse naam en de andere een buitenlandse. Het kan zijn dat je dan automatisch denkt dat de persoon met de Nederlandse naam beter zal zijn, omdat hij of zij goed Nederlands zal spreken en de andere persoon niet. Maar eigenlijk weet je dat niet, want een buitenlandse naam zegt niks over die persoon en wat hij of zij wel of niet kan. Daarom zijn er steeds meer organisaties die proberen inclusief te zijn. Dat betekent dat ze een groep werknemers willen die cultureel divers is.
Voorbeeld van discriminatie: beperking
Een van de meest onbekende gebieden waarop vaak discriminatie gebeurd is bij mensen met een beperking. Hierbij kan je denken aan slechthorendheid, slechtziendheid of als iemand in een rolstoel zit. In de wet staat dat winkels en musea enz. toegankelijk moeten zijn voor rolstoelen. Maar voor iemand die slecht kan zien of horen zijn er vaak geen hulpmiddelen. Ook op het werk wordt er niet altijd gedacht aan deze groep mensen. Net als met de culturele achtergrond is het door discriminatie voor mensen met een beperking vaak moeilijker om een baan te vinden.
Voorbeeld van discriminatie: ras
Racisme is een vorm van discriminatie dat al een tijdje erg in het nieuws staat. Bij racisme gaat het om ongelijk behandeld worden op basis van je ras. Vaak draait het ook om huidskleur. In Amerika is veel politiegeweld tegen mensen met een donkere huidskleur. Er zouden daar stereotyperingen zijn naar donkere mensen toe dat zij gevaarlijker zijn (vaker crimineel) dan blanke mensen. Daardoor reageert de politie al van tevoren agressiever naar donkere mensen toe. Dat is ongelijke behandeling op basis van ras en huidskleur en daarom discriminatie. Daar protesteren veel mensen tegen, ook in Nederland.
Voorbeeld van discriminatie: geslacht
Ook uit het nieuws is discriminatie op basis van geslacht. Zo heb je vast wel een keer gehoord dat er veel meer mannen op belangrijke banen zitten dan vrouwen. Omdat het niet vaststaat dat mannen beter zijn dan vrouwen in bepaalde banen, gaat het hier soms om vooroordelen over vrouwen. Hierdoor ontstaat discriminatie. Het is toch best gek dat er veel vaker mannen worden gekozen voor een belangrijke baan dan vrouwen? Vanuit de politiek is er meer aandacht om een soort quota te gebruiken, zodat er meer vrouwen komen op belangrijke banen.
Wat kun je doen bij discriminatie?
Als je het idee hebt dat je gediscrimineerd wordt dan kan je daar verschillende dingen aan doen. Een melding doen is een goede eerste stap. Er zijn een paar officiële websites en instanties waar je een melding kan doen van discriminatie. Zij gaan daar dan over oordelen en dan kan je verder stappen ondernemen. Ook kun je het bij de politie melden, dan heb je alleen wel een getuige nodig als je bijvoorbeeld op straat bent gediscrimineerd. Een klacht indienen is ook altijd een goede eerste stap. Als het om kleinere gevallen van discriminatie gaat dan kan je altijd met die persoon een gesprek beginnen. Soms weten mensen niet goed wat hun daden als gevolg hebben en als ze dat wel weten stoppen ze ermee.