Deze spreekbeurt is gemaakt door Pierre
“G”s en ijskappen
Ik wil vandaag het volgende vertellen:
Wat is een “G”.
Hoe groeit, kruipt en smelt een “G”.
Hoe onstaat een “G”.
Wandelen en klimmen over de “G”.
Waar in Europa komen “G” voor.
Wat is een “G”
Een “G” is gemaakt van sneeuw en bevroren zoet water, ijs, wat het hele jaar door bevroren blijft.
Als er wat minder ijs tussen bergen inzit heet dit een “G”. Sommige kunnen wel 100Km lang zijn 10km breed.
Heel veel ijs over bergen heen is een ijskap. Deze kunnen wel 100km lang en 100km breed zijn.
“G” bevatten zoveel water dat als alle “G” van de hele wereld gesmolten zouden zijn dat daardoor het water niveau van alle zeeën 70 meter zou stijgen.
Zie foto 1
Hoe groeit, kruipt en smelt een “G”
Hoe Groeit een “G”:
De “G” groeit doordat er in de winter sneeuw valt die in de rest van het jaar niet smelt.
Door verse sneeuw boven op de “G” wordt hij zwaarder en wordt de snuit van de “G” naar voren gedrukt.
Door deze druk op de “G” ontstaan er allerlei kleuren blauw in het ijs. Hoe hoger de druk hoe blauwer. Je kunt dit heel goed zien als de zon op de “G” schijnt.
Zie Foto 2
Hoe Kruipt een “G”:
De “G” zakt langzaam van de berg af.
De snelste “G” bevindt zich in Groenland, die kruipt met een gemiddelde snelheid van 9 km per jaar.
Door het zakken schuurt de “G” langs de berg af en hierdoor vallen stenen van de berg op de “G”.
Door het kruipen neemt de “G” de stenen mee naar beneden.
Onder aan de “G” snuit verzamelen deze stenen zich en vormen een wand. (Morenen wand).
Als het warm wordt gaat het ijs van de “G” smelten hierdoor kan de “G” ook terug kruipen.
De snuit van de “G” kan ook afbreken in de zee of in een meer, dit afgebrokkelde ijs heet dan een ijsberg.
Zie foto 3
Als de berg heel stijl is dan kunnen er ook ijsbrokken afbreken en naar beneden vallen. Dit heet een ijsval. Beneden aangekomen kunnen die ijsbrokken weer aan elkaar groeien zodat de “G” daar weer verder kan kruipen.
Zie Foto 4
Op de open stukken rots in de “G” nestellen vaak vogels omdat het ijs een goede bescherming biedt tegen roofdieren.
Soms zie je zwarte lagen in het ijs, dat komt omdat vulkaan uitbarstingen en woestijn stormen zand deeltjes in de lucht meenemen als die op de “G” vallen en vervolgens vast vriezen kun je die honderden jaren later nog herkennen.
Zie Foto boek blz. 30
Hoe smelt een “G”
Het ijs van de “G” smelt voordurend dit smeltwater loopt door de “G” en vormt een smeltwater rivier in de “G”. Aan de snuit komt dit water uit de “G” gelopen.
Zie foto 5″
Op de deze plek ontstaan scheuren in de “G”. Deze hebben vaak hele mooie kleuren en vormen. Op deze plaatsen kunnen ook gemakkelijk ijs brokken afbreken.
Zie foto 6/2
Wandelen en klimmen over de “G”
Wat heb je nodig om te wandelen of klimmen over een “G”
- Warme kleren
- Helm
- Gids
- Handschoenen
- Schoenen met spikes
- Touw met klim ijzers
- Pikhouweel
- Stijgijzers
- Zonnebril
- Zonnebrand
Foto 7:
Het is geen wandelen het is klimmen met handen en voeten je moet niet met je handen in je zakken lopen, je moet geen hoogtevrees hebben en niet bang zijn voor ijs koud water.
Je mag pas mee k1immen als 8 jaar of ouder bent.
Je kunt ook skieen op een “G” maar daardoor veranderd de oppervlakte van de “G”. Dit heeft tot gevolg dat hij eerder gaat smelten en dat is niet goed voor de “G”
Waar in Europa komen “G” voor.
Foto 8:
- In de Alpen
- In de Kaukassen
- In Scandinavie
- Bij de Noordpool
Foto: 9
In Scandinavie en Groenland komen de meeste “G” voor. In Noorwegen hebben wij hier gewandeld.
Vragen:
- Wanneer vallen de brokken ijs van de “G” af?
- Wat gebeurt er als je gaat skieen op een “G”?
- Wat is de snuit van een “G”?
- Wat is de tong van een “G”
- Wat is het verschil tussen een “G” en een ijskap?
(“G” is gletsjer)
ik had hier een 8,3 voor!!!