Spreekbeurt over Journalistiek

Journalistiek

Inhoudsopgave:

 

Inleiding                                             blz. 2

Hfst.1: Algemeen                                   blz. 3

Hfst.2: Geschiedenis                              blz. 4

Hfst.3: Persvrijheid                              blz. 5

Hfst.4: Ontwikkeling                              blz. 6

Hfst.5: Media                                        blz. 7

Hfst.6: Soorten Journalisten                         blz. 8,9

Hfst.7: Journalist in spé                         blz. 10

Hfst.8: Persbureaus en samenwerkingverbanden          blz. 11

Hfst.9: Werkzaamheden                              blz. 12,13

Hfst.10: Betrouwbare bronnen?                         blz. 14

Hfst.11: Mijn visie                                   blz. 15

Hfst.12: Conclusie                                   blz. 16

Hfst.13: Nawoord                                   blz. 17

Hfst.14: Bronnen                                   blz. 18

 

Inhoudsopgave:

 

Inleiding                                             blz. 2

Hfst.1: Algemeen                                   blz. 3

Hfst.2: Geschiedenis                              blz. 4

Hfst.3: Persvrijheid                              blz. 5

Hfst.4: Ontwikkeling                              blz. 6

Hfst.5: Media                                        blz. 7

Hfst.6: Soorten Journalisten                         blz. 8,9

Hfst.7: Journalist in spé                         blz. 10

Hfst.8: Persbureaus en samenwerkingverbanden          blz. 11

Hfst.9: Werkzaamheden                              blz. 12,13

Hfst.10: Betrouwbare bronnen?                         blz. 14

Hfst.11: Mijn visie                                   blz. 15

Hfst.12: Conclusie                                   blz. 16

Hfst.13: Nawoord                                   blz. 17

Hfst.14: Bronnen                                   blz. 18

 

Inleiding

Ik heb voor het onderwerp journalistiek gekozen omdat ik het heel erg interessant vind, ik er nog niet veel over weet en er wel meer over wil weten.
Mijn beginvragen waren;

  • Hoe is de journalistiek ontstaan?
  • Wat is journalistiek precies?
  • Wat doet een journalist?

Ik ben begonnen met informatie verzamelen, allereerst op het internet, en de bruikbare informatie over te typen. Daarna heb ik, alles wat ik niet begreep, opgezocht of gevraagd. Toen ben ik gaan kijken of de informatie volledig was, of er nog dingen misten en heb alles in mijn eigen woorden opgeschreven. Vervolgens ben ik naar de bibliotheek geweest, en heb heel veel boeken geleend en gelezen. Daarna heb ik alles opgedeeld in hoofdstukken, paragrafen en alinea’s en ben ik begonnen met de tekeningen, plaatjes en de titelpagina. Toen heb ik alle tekst afgemaakt, inleiding, conclusie en nawoord geschreven en de opmaak gedaan.

De hoofdstukken zijn; Algemeen, Geschiedenis, Persvrijheid, Ontwikkelingen, Media, Soorten Journalisten, Journalist in Spé, Persbureaus en samenwerkingsverbanden, Werkzaamheden, Betrouwbare Bronnen en als laatste Mijn Visie. In deze hoofdstukken vertel ik over het ontstaan van de Journalistiek, de Ontwikkelingen op het gebied, over de verschillende soorten journalisten en de beschikbare media. Ook wijd ik in mijn hoofdstukken verder uit over de taken van een journalist, over de actualiteit en vertel ik wat mijn visie is op de journalistiek.

Hfst.1: Algemeen

§1.1: Wat is journalistiek?
Journalistiek is overal, maar wat is het nou eigenlijk precies? Om het kort en bondig te zeggen is journalistiek het alles omvattende woord voor het verzamelen, bewerken en publiceren van actueel nieuws. Maar dat is eigenlijk nog niet alles. Van krant tot weblog, en van journalist tot eindredacteur, het is allemaal journalistiek.

§1.2: De rol van de Journalistiek
Journalistiek begint een steeds grotere rol in het dagelijkse leven te spelen. Door middel van kranten, het journaal en internet worden we constant op de hoogte gehouden van het laatste nieuws. Maar het blijft niet altijd positief, helaas. Journalisten die de privacy van anderen niet respecteren, interviews die heel anders in de bladen komen te staan als dat ze werkelijk zijn gegaan, en ga zo maar door. Dit zijn hele grote nadelen van de journalistiek, maar gelukkig gaat het er niet altijd zo aan toe…

Hfst.2: Geschiedenis

De aanwezigheid van de journalistiek nu is heel gewoon, maar dit is natuurlijk niet altijd zo geweest. De geschiedenis van de journalistiek begint bij het ontstaan van de allereerste krant, die al heel wat jaren bestaat.

§2.1: Eerste krant

De oudste krant die is gevonden, is uit het jaar 1600, maar het is niet bekent of dit de allereerste krant is geweest.
De eerste krant die dagelijks verscheen was het Algemeen Handelsblad, in 1830. Voordat de krant, of andere vormen van journalistiek bestond, verspreidde het nieuws zich van mond op mond. De voorloper op de krant waren de pamfletten, in de 15e eeuw. Dit waren kleine nieuwsberichten, meestal op rijm. In Venetië rond de 16e eeuw circuleerde er ook al handgeschreven verslagen van nieuws dat kooplieden meebrachten vanuit alle hoeken van de wereld. Aan het einde van de 16e eeuw werd er in Duitsland ook al jaarlijks een overzicht gegeven van het wereldnieuws, dus de aanloop naar de krant was dichtbij.

§2.2: Het begin…

De opkomst van de krant was in de periode die in Nederland de Gouden Eeuw wordt genoemd. In deze periode was Nederland een belangrijk middelpunt van de handel, dus het was niet heel onverwacht dat de eerste kranten juist hier verschenen. Ze verschenen na een tijdje zelfs in het Engels of het Frans, zodat ze ook konden worden verkocht aan de handelaren uit andere landen. Al heel snel vormde er concurrentie tussen de kranten. Mensen begonnen hun mening te vormen via kranten, maar als je iets schreef dat volgens de regenten niet mocht, riskeerde je een hoge geldboete en een gevangenisstraf. Maar mensen uit het buitenland konden in Nederland schrijven wat ze wilden over hun eigen regenten, want hier staken de regenten uit Nederland geen stokje voor. Dit was heel raar, maar pas rond 1800 kwamen hier regels voor, en werd de persvrijheid ingesteld.
Hfst.3: Persvrijheid

§ 3.1: Persvrijheid

Persvrijheid houdt in dat je geen toestemming hoeft te vragen om te publiceren wat je wilt. Dit lijkt heel normaal, want wie moet er nu nog toestemming vragen om je mening te uiten? Helaas is dit in lang niet alle landen in de wereld vanzelfsprekend. Zoals je op dit kaartje hierboven ziet, zijn er echt nog heel veel landen waar geen persvrijheid is (dit zijn alle blauw gekleurde landen). Er zijn gelukkig al wel veel landen waar wel de persvrijheid geldt (alle groene landen op het kaartje), en ook een aantal landen die gedeeltelijk vrij zijn (alle lichtgele landen).
De gevolgen in de landen waar nog geen persvrijheid is, zijn vreselijk. De journalisten hebben het hier erg moeilijk; organisaties en overheden doen er alles aan om deze journalisten de mond te snoeren. Zo worden journalisten geïntimideerd, bedreigd, onderdrukt, gevangen genomen of zelfs vermoord. Een aantal organisaties houden bij hoeveel journalisten vermoord en gevangen worden, en ook al verschillen deze aantallen, zijn het er heel erg veel. Er zijn , sinds 1992, al 859 journalisten vermoord. En er komen er steeds meer bij…

§ 3.2: De dag van de Persvrijheid

In 1993 is 3 mei uitgeroepen tot internationale dag van de Persvrijheid. Dit werd gedaan door de Verenigde Staten, met als doel om de persvrijheid onder de aandacht te brengen. Op de dag wordt er stil gestaan bij het belang van de persvrijheid, maar ook wordt er aandacht besteedt aan het feit dat er nog heel veel landen geen persvrijheid hebben.

Hfst.4: Ontwikkelingen

Er zijn een aantal belangrijke ontwikkelingen aan de gang in de journalistiek.

§ 4.1: Digitalisering en risico’s

De journalisten krijgen steeds meer te maken met de digitalisering van de media. Dit betekent dat het steeds makkelijker wordt om informatie uit te wisselen, maar ook dat er meer informatie beschikbaar komt.
Daarnaast hebben (nieuws-)journalisten nog steeds te maken met de risico’s, bijvoorbeeld wanneer ze werken in de politiek, instabiele regio’s (oorlogen) of wanneer ze werken in landen waar er nog geen persvrijheid is,wat risico tot arrestaties oplevert.

§ 4.2: Arbeidsituatie

Ook verandert er in de arbeidsituatie een heleboel. Steeds meer kranten en tijdschriften worden opgekocht door grote uitgeverijen. Ook bij de televisie en radio gaan de ontwikkelingen erg snel. Publieke omroepen werken steeds meer samen of ‘gaan commercieel’. Nieuwe zenders komen en gaan.
Je ziet dat door de concurrentie, die steeds sterker wordt, de radio en televisiestations bijvoorbeeld steeds meer moeite moeten doen om de aandacht van de luisteraars en kijkers vast te houden.
Het aantal mensen dat de krant leest, daalt. Dit wordt ontlezing genoemd. Dit komt door steeds meer aanbod, zoals televisie, radio, maar ook doordat veel mensen ook gewoon het slechte nieuws zat zijn. Men ziet de krant lezen, niet meer als iets leuks, zoals vroeger…

Hfst.5: Media

§ 5.1: Mediamogelijkheden

Als journalist beschik je over een aantal manieren om je nieuws naar buiten te brengen:

  • kranten: middelhoge toegangsdrempel,de productietijd is ongeveer 12 uur
  • tijdschriften: door kleurendruk en specialisatie vaak een hogere toegangsdrempel dan kranten; productietijd vanaf 48 uur(dus meer geschikt voor achtergronden en analyses)
  • boeken: een zeer hoge toegangsdrempel; meestal alleen gebruikt voor achtergrond en analyse
  • radio: middelhoge toegangsdrempel, snelle productietijd, maar geen beeld
  • televisie: zeer hoge toegangsdrempel, is meestal traag, maar kan ook snel zijn (bij live uitzendingen bijvoorbeeld), en vereist een uitgebreide georganiseerde voorbereiding
  • website of weblog: zeer lage toegangsdrempel, kunnen snel zijn, kunnen eenvoudig zijn, maar zijn vaak niet te beoordelen op de kwaliteit en herkomst van hun informatie

In deze lijst met beschikbare media wordt gesproken over toegangsdrempels; laag, middelhoog, zeer hoog enzovoort. Dit houdt in hoe makkelijk je hier je nieuws kan publiceren. Bijvoorbeeld op een website of weblog is dit niet moeilijk, dus vandaar een ‘zeer lage toegangsdrempel’.

Hfst.6: Soorten Journalisten

§ 6.1: Taken

In het journalistieke beroep bestaan diverse taken. De voornaamste zijn:

de organisatie: dit wordt gedaan door uitgevers en hoofdredacteuren
opdiepen van gegevens: vooral werk voor verslaggevers en onderzoeksjournalisten
uitleggen van gegevens: gebeurt meestal door redacties
bewerking van gegevens: ‘rauwe’ informatie is meestal niet geschikt om te plaatsen, dus moet het eerst bewerkt worden
publicatie van de bewerkte informatie: meestal door redacties, maar sinds de komst van websites is het mogelijk voor individuele journalisten om zelf te publiceren.

§ 6.2: Functies

Er zijn verschillende richtingen die je op kan gaan als journalist. Op de redactie heb je verschillende functies, zoals:

  • commentatoren
  • eindredacteuren
  • fotojournalisten
  • hoofdredacteuren
  • onderzoeksjournalisten (die meestal langer lopende projecten hebben)
  • presentatoren (bij radio en tv)
  • redacteuren
  • redactiechefs
  • verslaggevers van het nieuws

§ 6.3: Specialiseren

Je kunt je als journalist specialiseren in bepaalde onderwerpen. Je bent voortdurend nieuwsgierig en kritisch bezig met ontwikkelingen over dit onderwerp. Hier onder zijn een aantal voorbeelden waar je je in kan specialiseren:

  • bedrijven
  • binnenland
  • buitenland
  • financiën en economie
  • kunst
  • misdaad
  • popjournalist
  • politiek
  • regio
  • radio en televisie
  • sportjournalist
  • wetenschap
  • babynieuws

Als je je specialiseert in een onderwerp heb je,vooral als freelance journalist, meer kans op werk. Als je artikelen schrijft over van alles en nog wat, dan heb je heel veel concurrentie. Als je je richt op een bepaald onderwerp, kan je ook makkelijker werk vinden bij bijvoorbeeld vakbladen.

Hfst.7: Journalist in spé

Zonder journalisten is er geen journalistiek, maar waar komen ze vandaan en hoe word je een journalist?

§ 7.1: Opleidingen

In Nederland kan je verschillende opleidingen volgen om journalist te worden. Je kan bijvoorbeeld een hbo-studie journalistiek volgen in Rotterdam, Zwolle, Tilburg, Utrecht, Ede of Amsterdam.

§ 7.2: Capaciteiten

Er zijn een aantal capaciteiten waar je als journalist aan moet voldoen;
Je beheerst het Nederlands uitstekend: zowel schriftelijk als mondeling en je weet hoofdzaken van bijzaken te onderscheiden. Heel belangrijk is dat je een netwerk van contacten weet op te bouwen en te onderhouden. Je moet op de hoogte zijn van de nieuwste ontwikkelingen op het terrein waarop jij bent gespecialiseerd en je kunt de nieuwswaarde van berichten goed inschatten.
Je bezit het vermogen om geduldig naar mensen te luisteren. Het kost je ook weinig moeite om hen tot praten te bewegen in een interview. Ook in je kleding weet je je aan te passen aan de situatie: als je de minister-president interviewt, doe je dat bij voorkeur niet in een slobbertrui. Omdat er veel informatie op je afkomt, ben je in staat om snel om te schakelen van het ene naar het andere onderwerp. Als je op freelancebasis werkt, moet je over doorzettingsvermogen beschikken om je werk te verkopen of opdrachten binnen te halen.

§ 7.3: Gevoel voor nieuws

Ook al heb je een diploma Journalistiek, beheers je het Nederlands goed, heb je nog niet alles in huis om een goede journalist te worden. Gevoel voor nieuws, bijvoorbeeld, is erg belangrijk. Zelfkennis is ook erg belangrijk, vooral om je te kunnen verbeteren als journalist. Betrokkenheid bij wat er in de wereld gebeurd, inlevingsvermogen en sociale vaardigheden zijn ook van belang. Maar wat het allerbelangrijkste is, is nieuwsgierigheid. Alles willen weten en altijd doorvragen is belangrijk voor een journalist, maar ook voor een goed artikel.

Hfst.8:Persbureaus en samenwerkingsverbanden

§ 8.1: Persbureaus

Omdat het onmogelijk is om overal ter wereld medewerkers van jou bedrijf te hebben om het nieuws op de voet te volgen bestaan er persbureaus. Die leveren dan het nieuws van over de hele wereld aan. In Nederland zijn er 3 persbureaus actief;

  • ANP (Algemeen Nederlands Persbureau) →richt zich op landelijke dagbladen
  • GPD (Gemeenschappelijke Pers Dienst) →richt zich op regionale kranten
  • Novum Nieuws → richt zich op landelijke dagbladen

De bronnen van de Journalistiek liggen dus vaak bij de persbureaus, waar alle kranten in Nederland bij zijn aangesloten.

§8.2: Samenwerkingsverbanden

Ook zijn er samenwerkingsverbanden tussen dagbladen. De grootste vereniging is de Geassocieerde Pers Diensten, ook wel de GPD genoemd. Binnen de GPD werken 20 regionale dagbladen samen. De GPD levert nieuws op dat zo in de krant kan, terwijl bijvoorbeeld de ANP het nieuwsaanbod weergeeft, en je dus de stukken tekst zelf nog moet schrijven. Door de samenwerking bij de GPD kunnen de dagbladen zich met de landelijke bladen meten tegen gedeelde en acceptabele kosten.

Hfst.9: Werkzaamheden

§ 9.1: Wat doe je?

Als journalist schrijf je artikelen of maak je reportages over uiteenlopende gebeurtenissen op verschillende terreinen, zoals binnenlands nieuws, buitenlands nieuws, sport, financiën, economie of kunst. Je werkt voor een uitgeverij van kranten, tijdschriften of vakbladen, of voor de radio of de televisie. Als je voor een krant werkt, kan dat een regionale krant of een landelijk dagblad zijn. Je kunt in loondienst zijn of op freelancebasis werken. Je chef geeft je bepaalde opdrachten, maar je bepaalt zelf hoe je ze aanpakt. Maar omdat hij medeverantwoordelijk is voor de inhoud van de krant of het programma, zal hij je werk eerst beoordelen voordat het in druk verschijnt of wordt uitgezonden.

Je stapt zelf op iets af of je neemt contact op met personen die je wilt interviewen. Als je een achtergrondverhaal wilt maken over een actuele gebeurtenis of je moet commentaar geven bij een sportevenement of een politiek debat, gebruik je informatie uit het archief van de uitgeverij of neem je contact op met deskundigen.
Het kan ook zijn dat iemand met jou contact zoekt, omdat hij aandacht voor iets wil vragen. Dat kan om heel uiteenlopende dingen gaan: een opening van een bedrijf, een verzoek van een acteur om een interview, enzovoort. Bij alles vraag je je af of een onderwerp nieuwswaarde heeft, met andere woorden: is het iets dat veel luisteraars, kijkers of lezers interessant vinden, gaat het om een gebeurtenis die grote gevolgen kan hebben.

§ 9.2: Bewerken van artikelen en de redactieformule

Voor een artikel dat je op de redactie van een krant uitwerkt,zorg je dat jou artikel is afgestemd op de “redactieformule”. Elke krant en elk tijdschrift houdt er een eigen opmaak en een eigen stijl van schrijven op na, die is aangepast aan de mensen voor wie men schrijft. Je verzint korte en duidelijke koppen, die gelijk al iets zeggen over je artikel, en foto’s bij je artikel met een pakkende tekst.
Verder selecteer en bewerk je binnengekomen persberichten. Ook bewerk je berichten van (buitenlandse) correspondenten, zodat ze kunnen worden gepubliceerd. Dagelijks volg je het nieuws op de radio, de televisie en in de krant om vooral goed geïnformeerd te zijn en te blijven.

Als je voor een radio- of televisieprogramma werkt, geef je je nieuws vaak telefonisch door. Men neemt in de uitzending contact met jou op om je te vragen om commentaar op de laatste gebeurtenissen. Daarnaast wordt voor de radio vaak een bijdrage op band opgenomen, op de redactie door de verslaggever gemonteerd en uitzendklaar gemaakt. Voor de televisie gaat de verslaggever doorgaans met een cameraman/vrouw op pad om ruw materiaal op te nemen, dit wordt door de verslaggever op de redactie gespot en gemonteerd door een editor. Vervolgens spreekt de verslaggever een voice-overtekst in. De verslaggever voor radio en televisie is van begin tot eind verantwoordelijk voor de vorm en inhoud van de bijdrage. De eindredacteur controleert en corrigeert zonodig, maar zelfstandigheid is erg belangrijk. Daarnaast van de verslaggevers een bijdrage verwacht in de redactievergaderingen, waar onderwerpen ingebracht en op nieuwswaarde geschat worden.

§9.3: Juridische en ethische regels

Belangrijk is dat je je houdt aan de juridische en ethische regels die in de journalistiek gelden. Je mag bijvoorbeeld niet zomaar een artikel uit een ander blad overnemen, zonder dat je daarvoor toestemming hebt gevraagd. Meestal wordt die toestemming wel gegeven, als je de naam van de bron maar vermeldt. In elk geval zorg je ervoor dat de berichten die je brengt op waarheid berusten en dat je informatie die schadelijk is voor anderen of onnauwkeurig blijkt te zijn, achteraf rechtzet.
Als mensen zich benadeeld voelen door een artikel, kunnen ze naar de Raad van Journalistiek stappen. Deze heeft geen dwingende middelen om te straffen, maar als het ernstig is, kan er altijd naar de rechter worden gestapt.

Hfst.10: Betrouwbare Bronnen

§ 10.1: Betrouwbare informatie?

Tegenwoordig wordt het plaatsen van informatie steeds makkelijker, bijvoorbeeld op Twitter of Hyves. Zo ontstaan geruchten die helemaal niet waar zijn! Er zijn mensen die voor de lol zulke geruchten de wereld in sturen, om mensen op het verkeerde been te zetten. Deze mensen worden trolls genoemd. Een voorbeeld wanneer dit gebeurde, was bij de schietpartij in Alphen aan de Rijn (10 april 2011). Een aantal mensen hadden trolls de wereld in laten gaan, via Twitter, en de politie heeft deze informatie zo van internet overgenomen, terwijl het later niet waar bleek te zijn. Dit nieuws was door de politie in een persbericht verteld, op het nieuws geweest enzovoort, alleen maar doordat er één iemand zulke geruchten verzon en op Twitter zette.
Dit is een ontwikkeling in de journalistiek die niet altijd even prettig is. Als iedereen zomaar informatie op internet kan zetten, dan kan je ook nooit meer zeker zijn dat de informatie die je hebt gevonden, betrouwbaar is.

Hfst.11: Mijn visie

§ 11.1: Mijn visie

Journalistiek gaat niet altijd over rozen, heb ik gemerkt tijdens het maken van dit werkstuk. De manier waarop met privacy wordt omgegaan door sommige journalisten vind ik vreselijk. Dat je nieuws wil binnenhalen, is normaal als journalist, maar sommige journalisten zijn echt op nieuws belust. Ze doen er alles voor om als eerste hét nieuwtje van de dag te ontdekken en te publiceren, maar houden hierbij geen rekening met gevoelens van anderen.
Ook het feit dat er nog steeds landen zijn waar geen persvrijheid is, heeft mij geschokt. Dat er nog steeds landen zijn waar je, als je een journalist bent, gevangen kan worden genomen, bedreigd of zelfs vermoord kan worden vind ik echt heel erg. Als je deze, in mijn ogen, vreselijke dingen hoort of leest, kan je je bijna niet voorstellen waarom journalistiek er eigenlijk is.
Maar gelukkig heeft het ook zijn voordelen. Ik vind het super dat je elke dag kan volgen wat er over de hele wereld gebeurd, en dat we ons hierdoor ook bewust kunnen worden wat er om ons heen gebeurd. Door de journalistiek krijg je een beter beeld van de wereld en ik denk dat dit heel belangrijk is voor de maatschappij.

Hfst.12: Conclusie

§ 12.1: De conclusie van het werkstuk

Ik heb heel veel dingen geleerd van dit werkstuk, en ik heb heel veel nieuwe dingen ontdekt, de andere kant van de journalistiek.

Journalistiek is belangrijk voor de maatschappij, dat is een ding wat zeker is. Door de journalisten die over de hele wereld hard werken voor de deadline, weten wij als we ’s ochtends aan het ontbijt zitten met de krant voor onze neus wat er in de hele wereld gebeurd. Mensen blijven op de hoogte door journalisten die in landen waar geen persvrijheid is, hun leven wagen om verslag te doen van wat er allemaal gebeurd. Maar journalistiek is niet alleen de journalisten zelf die op speurtocht zijn naar nieuws, maar ook de redactie, persbureaus en ga zo maar door. Journalistiek is alles…

Hfst.13: Nawoord

§ 13.1: Hoe ging het maken van het werkstuk?

Het maken van het werkstuk ging erg goed! Ik vond het heel leuk om te doen, vooral omdat we zelf een onderwerp mochten kiezen wat we zelf leuk vonden. Ik ben heel blij met het onderwerp dat ik heb gekozen. Ik vond het erg interessant en ik heb ook veel dingen ontdekt die ik nog niet wist.

De ontwikkelingen in het werkstuk gingen goed, en ik was ruim op tijd begonnen. Een leerpunt voor de volgende keer; niet wachten met het afmaken van het werkstuk tot de avond voor de inleverdatum. Dit levert stress op, terwijl ik echt op tijd was begonnen.

Bronnen

Sites:

www.wikipedia.nl

www.scholieren.com

www.carrièretijger.nl

www.persvrijheid.nl

Boeken:

Basisboek journalistiek, achtergronden, genres en vaardigheden (Nico Kussendrager & Dick van der Lugt)

Uit onbetrouwbare bron, de mooiste missers in de media (Theo Dersjant)

Wat is nieuws, tegenstellingen in de journalistiek (Freerk Teunissen)

Journalistiek in Nederland 1850-2000, beroep, cultuur en organisatie (Huub Wijfjes)