Deze spreekbeurt is gemaakt door Jurre
Ik ga mijn spreekbeurt over luchtballonnen houden omdat het een leuk en interessant onderwerp is.
DE GESCHIEDENIS VAN DE HETELUCHTBALLON
Tot zo’n twee- a driehonderd jaar geleden dachten de mensen dat ze niet konden vliegen. Ze probeerden het wel vaak. Ze renden bijv. van een berghelling af met hele grote vleugels en probeerden een tijdje ‘los van de grond’ te komen. Of ze maakten een groot doek, een soort parachute, en sprongen dan van hoge kerktorens. Dat liep dus niet altijd goed af. De dokters en de doodgravers hadden er goede zaken mee.
In 1783 kwamen er verhalen uit Frankrijk dat er een korte vliegreis was geweest. De broers Montgolfier (Montkolvjé) hadden proeven genomen met een gigantisch grote papieren zak, die met rook gevuld werd. Er gingen een eend, een schaap en een haan mee op reis. Op 15 okt. 1783 lukte het de wetenschapper Pilatre een kwartier de lucht in te blijven en een maand later lukte het hem nog een keer. Nederland moest toen nog lang wachten op de eerste ballonvlucht. In 1804 steeg de eerste Nederlandse luchtballon op in Schiedam. Het was toen een hele dure sport, waar alleen de rijken aan konden meedoen. Een aantal ballonvaarders besloot in 1907 een vereniging op te richten. De vereniging heette: vereniging tot bevordering van de luchtscheepvaart. Later kwamen er ook vliegtuigen bij dus besloot men de vereniging Nederlandse vereniging tot de luchtvaart te noemen. Later kwam koninklijke er nog voor. In 1908 kreeg de vereniging haar eerste ballon aangeboden door de heer van der Leeuw. 5 jaar later werd de eerste wedstrijd gehouden. In Den Haag startten toen 3 Nederlandse en 2 Duitse ballonvaarders voor een vossenjacht.
De grote ballonfeesten in Nederland bestaan nu zo’n 15 jaar, zoals in het Friese Joure. Bij Steenwijk in de Baars worden nu al 11 jaar ballonfeesten georganiseerd samen met een popfestival en kermis. Dit heet het Dicky Woodstock festival. Herman Kleinsmit uit Joure organiseert dit ballonnenfeest. Toen wij in Joure woonden was hij onze bakker en deed hij de ballonfeesten als hobby. Hij heeft nu zijn bakkerij verkocht en heeft van zijn hobby zijn beroep gemaakt. Hij heeft zelf verschillende luchtballons en organiseert door het hele land ballonfestivals.
Heel veel bedrijven gebruiken de luchtballon als ideaal reclame object. Tijdens ballonfeesten kun je daarom ook veel special shapes zien, zoals een fotorolletje (Fuji), een krant, een bierflesje (Grolsch).
DE ZEPPELIN
Zo’n honderd jaar geleden was er een man in Duitsland en die knutselde veel met ballonen. Na wat rekenen en tellen tekende hij een soort sigaar met een soort huisje eronder. En met vier grote vleugels. De zeppelin werd ruim 150 lang. Het was een soort holle sigaar. Toen alles klaar was liet hij de ballon volstromen met waterstofgas. Dat gas is veel lichter dan de gewone lucht. De grote zeppelin ging toen meteen de lucht in. Het huisje onder de zeppelin heet de gondel. Daar kunnen de passagiers in. Helemaal voor in dat huisje stond de kapitein. Ze hebben lange reizen er mee gemaakt. Ze hebben zelfs over de oceaan van Europa naar Amerika gevaren. Als alles goed was gegaan dan waren er misschien nu nog zeppelins geweest. Maar het ging niet goed. Het gas wat erin zat was licht en brandbaar. Het eerste ongeluk gebeurde in 1930 in Frankrijk. De Engelsman die er in zat die viel samen met de brandende zeppelin neer. En hij was overleden. Het bekendste ongeluk was met de Duitse zeppelin Hindenberg die in 1937 verongelukte. Ook dit schip was brandend neergestort. Er bleef slechts een zwart skalet over. Sindsdien wilde niemand meer vliegen. Toch kun je nog een soort zeppelin zien. Er staat dan met grote letters GOODYEAR op. Het is een zwevende reclame zuil. Het is eigenlijk geen echte zeppelin. Het heeft geen vleugels en geen spanten. Zo’n ding noemen we een blimp. De mensen zouden graag willen dat de zeppelin weer terug kwam. Het gaat natuurlijk veel langzamer als met een vliegtuig en een gewone ballon, maar het is misschien best leuk. Uit onderzoek blijkt dat de zeppelin misschien wel eens zou terugkomt, maar dan wel met een ander gas.
HOE WERKT HET?
Het is altijd een heel werk om op te stijgen. Er moeten heel veel dingen klaar gemaakt worden, wat gauw 1 a 2 uur in beslag neemt. Wat moet er allemaal klaargemaakt worden: Als de ballonbestuurder vraagt of je mee wilt helpen dan mag het, maar meestal doet hij het alleen. Je begint met de keus van de opstijgplaats. Niet dichtbij de bomen en een beetje wind moet er bij zijn. Want een uitgelegde ballon neemt gauw 50 bij 50 meter in beslag. Als de ballon uitgelegd is dan wordt het mandje uit de wagen gehaald. De gasflessen met propaangas worden geïnstalleerd. Brandersysteem gemonteerd, staalkabels en gasslangen bevestigd, hoogte en variometer (hoogtemeter) ingesteld en de kabels van de ballon aan het branderframe bevestigd. En dan begint het oppompen van de ballon, met koude lucht en windmachines. Zodra de ballon voor de helft gevuld is begint het opwarmen. Binnen 10 minuten krijgen de passagiers een teken van de bestuurder en kunnen ze in het mandje. Samen met de passagiers die mee gaan houdt de bestuurder de mand vast tot dat de ballon zover gevuld is dat ze kunnen opstijgen. Afhankelijk van de buitentemperatuur en de belading loopt de temperatuur in de ballon op tot zo’n 100 graden Celsius. Tijdens de ruim een uur durende vlucht reist onder de ballon een auto mee. Als na een uur een geschikte landingsbaan is gevonden krijgen de passagiers instructies van de piloot. Goed vasthouden en pas uitstappen als de piloot het zegt. Inmiddels vraagt de autobestuurder aan de landhouder of het goed is om daar te landen. De landeigenaar ontvangt een ladingsformulier en een presentje voor de gastvriendelijkheid. In totaal duurt met alles er op en eraan een kleine 3 uur.
GAAT HET DOOR OF NIET?
Dat is de vraag die bij elk ballonfestival weer wordt gesteld. Het antwoord mogen alleen het bestuur en de launchmaster geven. Ballonvaren is een sport die heel erg aan het weer ligt. De piloot is verantwoordelijk voor zijn passagiers en het materiaal. Dus als er wat uit de ballon valt en het is verkeerd dan komt het op de rekening van de piloot. De wind is heel erg belangrijk bij het opzetten van de ballon, het opstijgen en het landen. De wind gaat tegen zonsondergang liggen bij westenwind. Bij een oostelijke of noordelijke wind is dat niet zeker. Het KNMI of MeteoConsult kan dan soms goede raad geven of de ballonvaarders de lucht in kunnen of niet. Als het een zonnige dag is en ze gaan toch niet de lucht in dan komt het meestal doordat de wind uit de verkeerde hoek komt. Als het regent dan gaan ze de lucht ook niet in. Omdat het materiaal dan te zwaar is.
Ballonvaren is een veilige sport. Piloot en materieel worden ieder jaar gekeurd. Er wordt en mag geen enkel risico worden genomen. Bovendien houdt de rijksluchtvaartdienst regelmatig controle. Voor elke vlucht worden de spullen aandachtig nagekeken.
DE VLUCHT ROND DE WERELD.
Het is dan eindelijk een keer gelukt een rondje om de wereld. Met een heteluchtballon non-stop een rondje om de wereld varen. De Zwitser Bertrand Piccard en Brian Jones waren de eersten die het lukte. Zondag 21 maart 1999 was de datum. Na 21 dagen en 478 vlieguren waren ze er. De kilometers dat ze vlogen dat was 46.600. Ze landen in de Egyptische woestijn op 350 kilometer van Luxor. In eerste instantie wouden het duo landen bij de dal van de Nijl dichtbij de piramides maar dat bleek te gevaarlijk te zijn. Het was de derde poging die het duo probeerde. Van te voren had het duo al gezegd dat dit de laatste keer was. Ze vertrokken op 1 maart toen ze wisten dat het weer niet slecht was. Ze vertrokken vanuit Chateau d’Oex in Zwitserland. Dat is de plaats waar al jarenlang de grootste Europese Ballonfeesten worden gehouden. Piccard en Jones vertrokken met een 55 meter grote zilverkleurige luchtballon, met heel veel moderne snufjes. Binnen 5 uur zat het tweetal al boven de Italiaanse stad Turijn. En daarna gingen ze via Marokko verder. Ze bereikten snelheden van wel 200 kilometer per uur en zaten vaak wel op een hoogte van wel 11 kilometer. Op hetzelfde moment werden ook pogingen gedaan door 2 Britten maar die haalden het niet. Piccard en Jones waren onderkoeld, heel vermoeid en waren bijna uit de koers geraakt. Maar na een hypnose via de boordradio kregen ze de controle over de ballon terug. Het duo werd door de recordpoging 2 miljoen gulden rijker.
Dit was mijn spreekbeurt. Heeft iemand nog vragen?