Deze spreekbeurt werd gemaakt door Thomas
Hoe kom ik aan dit onderwerp?
In het begin dacht ik aan een paar onderwerpen: De brandweer en duiken. Maar dat was te moeilijk, maar overal zit water bij dacht ik. Toen ging ik denken aan de orka, dat was het begin van een super leuk onderwerp! En zo ben ik hier aan gekomen.
Inleiding.
Ik wil het hebben over de orka, het gebied waar hij leeft en hoe hij leeft. En hoe de orka jaagt en wat hij eet. Ook wil ik het over de jacht op de orka en de bescherming van de orka.
Over de orka.
Een orka is zwart op zijn lijf en wit achter zijn rugvin (dat heet een zadel),en ook vlak bij zijn oog, buik en keel is hij wit.
De orka is een walvis. Er zijn 2 soorten walvissen: dat zijn de baardwalvissen ook baleinwalvissen genoemd en de tandwalvissen. De baleinwalvissen hebben baleinen, dat zijn een soort lange platte borstels die aan zijn bovenkaak hangen.
De tandwalvissen zijn kleiner en hebben tanden. Dolfijnen en orka’s zijn tandwalvissen.
Mannetjes orka’s worden bijna 10 meter lang, de vrouwtjes worden 6.50 meter lang. Mannetjes wegen 10.000 kilo zwaar dat is net zo zwaar als een vuilniswagen en de vrouwtjes 3.000 kilo zwaar. De vrouwtjes orka kan 70 jaar oud worden en het mannetje maar 30. Waarom een mannetje niet ouder wordt, weten ze niet. Men weet pas hoe oud ze zijn als ze dood zijn. Dat zie je aan het trommelvlies (in’ t oor) Elk jaar komt er een laagje was op het trommelvlies. Als je die laagjes telt, weet je hoe oud de orka is.
De borstvinnen zijn groot en rond, net zo als peddels van een boot. Ze hebben een driehoekige rugvin die bij oudere mannetjes wel 2 meter hoog kan worden.
Orka’s hebben 1 blaasgat, dit blaasgat is eigenlijk een neusgat op de kop van de orka, onderwater houdt hij de neus dicht. En kunnen dan ook 20 minuten onderwater blijven. Ze kunnen dan ook makkelijk 350 meter diep duiken. Als hij naar boven gaat gaat het luchtgat open en komt er een super mooie damp fontein.
Vaak zwemmen ze 10 tot en met 13 kilometer per uur, maar ze kunnen wel 45 kilometer per uur. Net als je in een dorp of stad met een auto mag rijden.
Waar leeft de orka?
Orka’s leven in alle oceanen van de wereld. Orka’s leven in scholen, ook wel een kudde genoemd. Zo’n school kan uit 1 tot 90 orka’s bestaan. Ook kunnen er verschillende scholen samen leven. Een school bestaat uit mannetjes ook wel stieren genoemd vrouwtjes ook wel koeien genoemd jonkies ook wel kalfjes genoemd. Het oudste vrouwtje leid de groep.
Voedsel en jacht.
Orka’s eten: zeehonden, pinguïns, zeeleeuwen, zeevogels, schildpadden, grote witte haaien, dolfijnen, bruinvissen, vis en soms ook nog eens walvissen. Dan gaan ze boven op de walvis liggen. Die kan dan geen adem meer halen en gaat dood. Maar de walvis is juist zijn grote neef. Dat is wel gek.
Hij begint niet aan een volwassen walrus, hij is bang voor zijn slagtanden, ook een rose franjepoot blijft hij van af want zij pikken de luizen van hun huid.
Orka’s jagen in groepen. En werken samen als ze een prooi vangen. Ze jagen de vissen op een kluitje. Ze houden ze omsingeld. En vallen daarna allemaal aan. Bijten stukken eruit en zorgen zo dat de jonkies en langzaamste ook te eten hebben.
Ook zwemmen ze het strand op om een zeeleeuw te vangen. Ze moeten niet te ver gaan, want dan komen ze niet meer terug. En de andere zeeleeuwen zullen geen poot uitsteken om te helpen. Anders
worden zij zelf opgegeten.
Onderzoekers hebben gezien dat de orka’s golven maken om zeerobben van ijsschotsen af te laten glijden.
Nog zo’n orka truc is met opzet tegen een walrus moeder opbotsen zodat haar jong van haar rug afvalt.
Voor de mens is hij erg lief. Vroeger waren mensen bang voor orka’s. Dat kwam omdat we de orka nog niet zo goed kende. Zeevaarders hadden namelijk gezien hoe een orka tekeer ging bij het vangen en doden van een prooi. Ze zagen hun enge scherpe tanden en waren doodsbang voor hem.
Een keer is een surfer door een orka aangevallen, maar hij werd meteen weer losgelaten.
In 1988 beukte een orka van speelsheid een Engels schip in stukken. De boot zonk en de Engelse surfer sprong in een rubberboot en werd verder met rust gelaten. Uren later werd hij door een vrachtschip gevonden.
Zien en praten.
Orka’s kunnen met elkaar praten. Elke school heeft z’n eigen dialect.
Een orka kan ook goed zien. Maar daar heeft hij in troebel water niet veel aan. Toch kan hij in troebel water zo zwemmen dat hij nergens tegen aan botst. Hij heeft net als een vleermuis een echo systeem. Zijn klikgeluid gaat naar voren en botst dan tegen bijvoorbeeld een vis en kaatst dan weer terug. Via zijn onderkaak gaat het geluid naar de oren van de orka. Zo kan de orka precies weten hoever de vis van hem af is.
Dus je kunt eigenlijk ook zeggen dat orka’s kunnen zien met de oren. Handig, hè?
Bedreiging en bescherming van de orka.
De mens bedreigd de orka. De laatste tijd sterven veel orka’s doordat ze in vissersnetten zwemmen. Het zijn enorm grote netten, ze noemen ze wel de muur van de dood. Ook de orka zwemt er zo in en kan dan niet meer omhoog om adem te halen.
Orka’s zijn ook heel populair om in films mee te spelen. Kennen jullie Free Willy?
Orka’s zitten ook in dolfinaria. Wel 120. Ze leren snel allerlei trucjes.
Tegenwoordig geven ze de bezoekers ook veel informatie over de orka’s. Ook proberen ze te fokken met de orka’s. Gundrun heeft in Harderwijk gezeten en is toen naar Amerika gegaan. Daar heeft zij 2 jonkies gekregen. Dolfinarium Harderwijk kreeg in ruil voor Gudrun een groep zwarte zwaardwalvissen.