Deze spreekbeurt werd gemaakt door Sandra
Dag klasgenoten en juf,
Op een dag ben ik naar Belgiƫ gekomen, waar ik ben grootgebracht. En daar ben ik fier op. Maar toch heb ik in mijn hart een plaatsje vrijgehouden voor een ander land waar ik geboren ben. Door dat gevoel heb ik beslist om een spreekbeurt te geven over Polen.
De buurlanden van Polen zijn Duitsland, TsjechiĆ«, Litouwen, OekraĆÆne, Wit ā Rusland en Slowakije. Het land is ongeveer zoān 15 keer groter als BelgiĆ«. Het aantal inwoners bedraagt 38 500 000 mensen. Polen heeft 16 grote provisies die iets kleiner zijn dan BelgiĆ«. Vroeger had Polen 49 Provincies. In al deze provincies spreekt men verschillende dialecten. Vb. Iemand die dicht bij de zee woont gaat moeilijk iemand verstaan die in de bergen woont, omdat de taal zo is vervormd naar een dialect. De munteenheid van Polen is zloty. (100 groszy is 1 zloty, zoals bij ons 100 cent is 1 euro). Polen is vanaf 1 mei dit jaar bij de Europese unie. Dus vanaf volgend jaar zullen ze heel waarschijnlijk de euro hebben. Het Pools is een van de moeilijkste Slavische talen. De vele opeenvolgende medeklin! kers zijn verwarrend. En als je de taal niet kan spreken kan je wel eens je tong breken.
Als je naar Polen op vakantie wil gaan kan je het land bereiken via auto of vliegtuig. Met de auto rijdt men 9 u. tot aan de korstbijliggende grens. En met het vliegtuig is het 1u. tot aan de hoofdstad Warschau.
1. historische gebouwen en steden.
Nu ga ik wat meer vertellen over de belangrijke Poolse steden die ook wel een historische waarde hebben. De mooiste stad en de trots van Polen is Krakau. Ze is ook de meest historische stad. In Krakau vind men prachtige monumenten en kerken, want Polen is namelijk heel rijk aan kerken. Men kan in Krakau de Jagiellonen Universiteit vinden, dit is een van de oudste universiteiten van Polen. Dichtbij Krakau bevind zich het enige zoutmijn ter wereld die sinds de Middeleeuwen in werking is. Op 135 m diepte kan men de 200 km lange gangen bezichtigen. Deze toer duurt ongeveer 3u. en is enkel onder begeleiding van gidsen. 50 km van Krakau ligt ook het concentratiekamp Auschwitz waar meer dan 1 miljoen mensen in de 2de wereldoorlog werden vermoord. De slachtoffers waren vooral joden uit veel Europese landen, maar ook zigeune! rs, Russen, Polen en mensen uit andere volkeren. Nu kan men het concentratiekamp bezoeken als documentatiecentrum, men mag er wel pas binnen van 12 jaar.
Naast Krakau is Warschau (de hoofdstad) ook een heel historische stad. In de 2de wereldoorlog was Warschau helemaal verwoest. Na een tijd is de stad weer opgebouwd. Warschau is niet de oudste stad van Polen, want Gniezno is dat, Gniezno heeft een prachtige geschiedenis en was 1000 jaar geleden de hoofdstad van Polen. Warschau is het middelpunt van het politieke en culturele leven. Er zijn daar meer dan 20 theaters en vele galeries. Warschau is vooral een stad met vele groenzones en parken. 40 km van Warschau bevind zich het geboortehuis van FrƩdƩric Chopin in Zelazowa Wola. In de zomer worden er op zondagmiddag concerten gegeven.
Ook van historisch belang is de oude haven van Gdansk. Deze haven is heel belangrijk voor Polen omdat er veel import en export word gevoerd. In Gdansk kan men ook de Oliwa orgel vinden. Deze orgel werd in de 12de eeuw gebouwd, en is wereldberoemd. In de zomer zijn er enkele keren per dag orgelconcerten die men dan kan beluisteren. Kortbij Gdansk bevind zich het stadje Malbork waar de belangrijkste burcht van de Duitse orde was. In Malbork is ook het paleis van de grootmeester dat zeker en vast een bezoek waard is. En wie graag een museum wil gaan bezoeken kan naar het Slotmuzeum in Malbork gaan.
Poznan is vooral bekend voor de industrie en handel. Poznan heeft een stadhuis dat indrukwekkend is belicht. Lange tijd woonden hier de Polen en de Duitsers samen. Zoals ik al bij Warschau heb gezegd is Gniezno (dat zich naast poznan bevind) de oudste stad van Polen. Hier begon het allemaal. Alle Poolse koningen die vroeger aan de macht waren zijn hier geboren en begraven. Torun staat bekend voor zijn Torun-kruidkoeken maar ook voor de wereldberoemde Poolse wetenschapper Nicolaas Copernicus die heeft bewezen dat de aarde rond de zond draait.
Ik zou nog heel lang kunnen doorvertellen over de prachtige steden die in Polen te vinden zijn maar dan zou het te lang duren.
2. Natuur
Polen heeft een adembenemende natuur. Met in het noorden de stranden en de meren, in het midden de prachtige bossen, en in het zuiden de bergen o.a. het Tatra gebergte.
3. Ontspanningsmogelijkheden
In Polen kan men vele ontspanningsmogelijkheden doen. Vb. wie van de natuur en de zee houdt gaat het best naar de Baltische zee met de mooie bossen dat een prachtige vakantiebestemming is. Maar wie meer van bergbeklimmen houdt moet naar Zakopane gaan. Daar kan men de berg van 3100m beklimmen. En als je deze berg te groot vind kan je naar de Karkonosche gebergte gaan waar men de Snieszka van 1600m kan beklimmen. Dit is ook de streek waar ik vroeger gewoond heb. In deze streek vind men ook heel veel kerken zoals in Krakau.
4. Gastronomie
De Polen zijn heel trots op hun keuken. Het Poolse menu bestaat hoofdzakelijk uit vlees, vis en verschillende soorten soepen. Vele typische gerechten hebben een zure basis vb. komkommers uit het vat, zuurkool, zuurkoolgoelasj met paddestoelen en pruimen dat bigos word genoemd. Haring in room met ui en appel word wel graag in Polen gegeten als voorgerecht. Wat ook veel word gegeten in Polen is de rode barszcz (soep van rode bieten) of de witte barszcz (zure meelsoep). Als je in een Pools restaurant zit en je wil een typisch hoofdgerecht eten dan kies je het beste āpo staropolskuā ( op de oude Poolse wijze). En als je geen zin hebt in vlees of als je vegetariĆ«r bent kan je nog altijd kiezen voor de deegzakjes die pierogi worden genoemd. En als je naar Polen tijdens de kersttijd gaat d! an zal u op elke tafel 12 vaste gerechten vinden.
In Polen is het ook de gewoonte om smiddags laat te eten. De obiad of de hoofdmaaltijd word pas tussen 15 en 17 uur gegeten. Deze duurt vrij lang omdat er daarna nog thee is en gebak. In Polen word vooral thee gedronken.
Voor de kleine en grote dorst is er het bekende sterke alkocholsoort wodka. In Polen is er een groot aanbod van bierensoorten. In Polen word geen wijn verbouwd, maar sommige mensen maken het gewoon zelf.
Zo dit was mijn spreekbeurt over Polen, ik hoop dat jullie het interessant vonden, en misschien kunnen jullie er zelfs op vakantie gaan.