Spreekbeurt over Tornado’s

Tornado

Spreekbeurt Tornado.

Hoezo? Omdat ik tornado’s heel erg interessant vind.

Inleiding.

Veel mensen denken dat tornado’s en orkanen hetzelfde zijn.
Maar dat is niet zo! Ten eerste ontstaan ze op een andere manier en locatie, en ten tweede verschillen ze in maat: een tropische orkaan die kan enkele honderden kilometers breed zijn en een tornado maar z’n 700 á 800 meter.
Ik wil jullie nu alleen iets meer gaan vertellen over tornado’s.

Wat is een tornado?

Een tornado is een hevige storm, veel kleiner dan een orkaan, maar met nog wel sterkere wervelwinden.

De lucht in een tornado wordt door winden in het bovenste deel van de wolk rondgedraaid tot er een draaikolk ontstaat.

Als de winden versnellen krijgt de wolk de vorm van een trechter.

Onder aan de wolk wordt er meer lucht naar binnen gezogen en de trechter bereikt de grond.

De meeste tornado’s bereiken snelheden van 50 tot 450 km per uur en de schade die zij veroorzaken ligt ongeveer over een breedte van één kilometer en een lengte van 100 km.

De trechter van een kleine tornado is soms slechts 3 meter breed, die van een grote tornado wel 300 meter breed zijn.

Hoe ontstaat een tornado?

Een tornado begint meestal boven zee.

Koudere lucht blijft meestal dicht bij elkaar. De warme lucht stroomt dan onder de koude lucht door. Het koude lucht botst dan tegen het warme lucht dus gaat het ook regenen.

Soms blijft de warme lucht een tijdje opgesloten in de koude lucht. Dan breekt de warme lucht er toch door heen, en stijgt snel op, want warme lucht stijgt!
De warme lucht is een soort buis, andere lucht botst er tegenaan en gaat eromheen draaien. Zo ontstaat een tornado!

Een tornado ontstaat ook soms uit onweer.

Hoe ziet een tornado eruit?

Een tornado kan je vergelijken met de slurf van een olifant.

De onderkant is heel erg smal als je het vanaf een afstandje of op een foto bekijkt.

Maar in het echt is ie heel dik.

In het midden word het steeds dikker en op de top zie je allemaal grijze wolken

hangen.In het midden van een tornado staat de wind stil. Dat noemt men het oog. Op foto’s is het daar vaak geel, dat komt door schaduwen. Het oog is dus het midden van een tornado.

Het verschil tussen tornado’s en orkanen.

Zoals bekend zijn zowel een tornado en een orkaan beide een wervelstorm, maar het precieze verschil is nog steeds niet duidelijk. Toch zijn er wel grote verschillen tussen deze wervelstormen. Het grootste verschil is wel de verschillende afmetingen tussen de wervelstormen. Zo kan een orkaan honderden kilometers breed zijn, terwijl een tornado nooit veel groter word als 800 meter doorsnee. Een ander belangrijk verschil is dat orkanen ontstaan boven de oceanen die minstens 27 graden warm zijn. Tornado’s ontstaan meestal boven land waar 2 luchtstromen met elkaar botsen. Het kan wel voorkomen dat orkanen gepaard gaan met tornado’s. Orkanen kunnen ook veel langer duren dan tornado’s een orkaan kan maximaal ongeveer een week duren, terwijl een tornado meestal maar een kwartier duurt. Omdat een orkaan op het water ontstaat, brengt elke orkaan die dicht bij het land komt een vloedgolf mee die dodelijker is dan de orkaan zelf. De gevolgen zijn bij een orkaan veel erger als bij een tornado, tenminste als zo’n orkaan het land bereikt. Omdat de orkanen vaak veel groter zijn en langer kunnen duren als een tornado, richten ze veel meer schade aan.

Wat moet je doen bij een tornado?

Zoek onderdak in iets dat goed en diep in de grond vast zit. Zoiets als een stormkelder of een grot. Zorg dat je niet heel dicht bij ramen komt.
Bescherm je hoofd, leg je hand tussen je nek en je hoofd.

Maar probeer je ook vast te houden. Sluit alle deuren en ramen aan de kant van de tornado en open ze aan de andere kant. Dit voorkomt dat de wind binnen komt en het dak eraf rukt. En het zorgt voor een gelijke druk, binnen en buiten, zodat het huis niet explodeert.
Blijf NIET in een auto of caravan, want die kan door de storm de lucht in geslingerd worden. Ga ook niet het huis uit! daar kan allemaal los hout en zo rond vliegen. Ook kan je zelf meegezogen worden.

Je kan zien hoe sterk een tornado is. Is hij dun, dan is hij ook sneller en sterker. Is hij breed, dan gaat hij waarschijnlijk langzamer.

De najaarsstorm.

De zware najaarsstorm die 31 oktober 2000 grote delen van West-Europa teisterde, heeft zeker zeven levens gekost. In Frankrijk, Ierland, Groot-Brittannië en op zee vielen doden. In Nederland behaalde de wind snelheden van 125 kilometer per uur. Het onweer en de zware windstoten en slagregens veroorzaakten kilometerslange files, wateroverlast en ontregelde het vlieg- en treinverkeer.

De schaal van Fujita.

De schaal van Fujita bepaalt hoe sterk een tornado is. De schaal loopt van F0 tot en met F5. F0 is het minst sterk en F5 het sterkst.
Bij F1 sleurt de tornado een stal en wat kippen mee. Een F5 tornado sleurt echt heel veel mee! (huizen en zo).
De schaal is bedacht door Theodore Fujita.

Het verschil tussen tornado’s en orkanen.

Zoals bekend zijn zowel een tornado en een orkaan beide een wervelstorm, maar het precieze verschil is nog steeds niet duidelijk. Toch zijn er wel grote verschillen tussen deze wervelstormen. Het grootste verschil is wel de verschillende afmetingen tussen de wervelstormen. Zo kan een orkaan honderden kilometers breed zijn, terwijl een tornado nooit veel groter word als 800 meter doorsnee. Een ander belangrijk verschil is dat orkanen ontstaan boven de oceanen die minstens 27 graden warm zijn. Tornado’s ontstaan meestal boven land waar 2 luchtstromen met elkaar botsen. Het kan wel voorkomen dat orkanen gepaard gaan met tornado’s. Orkanen kunnen ook veel langer duren dan tornado’s een orkaan kan maximaal ongeveer een week duren, terwijl een tornado meestal maar een kwartier duurt. Omdat een orkaan op het water ontstaat, brengt elke orkaan die dicht bij het land komt een vloedgolf mee die dodelijker is dan de orkaan zelf. De gevolgen zijn bij een orkaan veel erger als bij een tornado, tenminste als zo’n orkaan het land bereikt. Omdat de orkanen vaak veel groter zijn en langer kunnen duren als een tornado, richten ze veel meer schade aan.

Wat moet je doen bij een tornado?

Zoek onderdak in iets dat goed en diep in de grond vast zit. Zoiets als een stormkelder of een grot. Zorg dat je niet heel dicht bij ramen komt.
Bescherm je hoofd, leg je hand tussen je nek en je hoofd.

Maar probeer je ook vast te houden. Sluit alle deuren en ramen aan de kant van de tornado en open ze aan de andere kant. Dit voorkomt dat de wind binnen komt en het dak eraf rukt. En het zorgt voor een gelijke druk, binnen en buiten, zodat het huis niet explodeert.
Blijf NIET in een auto of caravan, want die kan door de storm de lucht in geslingerd worden. Ga ook niet het huis uit! daar kan allemaal los hout en zo rond vliegen. Ook kan je zelf meegezogen worden.

Je kan zien hoe sterk een tornado is. Is hij dun, dan is hij ook sneller en sterker. Is hij breed, dan gaat hij waarschijnlijk langzamer.

De najaarsstorm.

De zware najaarsstorm die 31 oktober 2000 grote delen van West-Europa teisterde, heeft zeker zeven levens gekost. In Frankrijk, Ierland, Groot-Brittannië en op zee vielen doden. In Nederland behaalde de wind snelheden van 125 kilometer per uur. Het onweer en de zware windstoten en slagregens veroorzaakten kilometerslange files, wateroverlast en ontregelde het vlieg- en treinverkeer.

De schaal van Fujita.

De schaal van Fujita bepaalt hoe sterk een tornado is. De schaal loopt van F0 tot en met F5. F0 is het minst sterk en F5 het sterkst.
Bij F1 sleurt de tornado een stal en wat kippen mee. Een F5 tornado sleurt echt heel veel mee! (huizen en zo).
De schaal is bedacht door Theodore Fujita.

Namen.

Tornado’s krijgen een naam. Dan weet iedereen over welke tornado het gaat.
De namen van de tornado’s gaan het alfabet af. Elk jaar wordt opnieuw begonnen met de letter A. Dan weet je ook nog de hoeveelste tornado het was. Met de Q en de X maken ze meestal geen namen.
Ieder gebied heeft zijn eigen namen lijst. De namen worden om de 6 jaar opnieuw gebruikt, tenzij het een dodelijke tornado was, die naam wordt niet meer gebruikt.

Meteorologie.

Je hebt ook wetenschappers die de tornado’s van dichtbij bestuderen, dat zijn meteorologen.

Zij willen zo dicht mogelijk bij de tornado in de buurt willen komen, en dan de tornado onderzoeken. Het is erg gevaarlijk om in de buurt van een tornado te komen.

Maar zonder die wetenschappers konden de weervoorspellers niet van tevoren weten wanneer een tornado nadert, en kunnen zo de mensen niet waarschuwen.

Waar komen de meeste?

Op 3 en 4 mei 1999 ontstonden er in Oklahoma en Texas 60 tornado’s, waarbij zeker 45 mensen de dood vonden.

Op 3 mei 1999 raasden maar liefst 66 tornado’s door de staat Oklahoma alleen, die een vernietigend spoor van meer dan 60 km achterlieten helemaal tot in Oklahoma City.

Op 10 en 11 november 2002 werd het midden van de VS getroffen door 70 tornado’s waarbij 36 mensen omkwamen.

Sommige tornado’s hadden een extreem grote doorsnede van 800 meter

Op 4 april 1974 vond een “super outbreak” plaats waarbij in het midden westen van de VS 148 tornado’s ontstonden en 300 mensen omkwamen.

Ze komen zoveel in de VS voor omdat het water daar warm is.

Hoeveel Tornado’s per jaar?

In Amerika worden er ongeveer 300 tot 500 tornado’s per jaar gemeld, en er vallen ongeveer 70 dodelijke slachtoffers per jaar.
Meestal komen er in Nederland per jaar 2 tot 5 hele kleine tornado’s voor,
ook wel windhozen genoemd.

Ook in Nederland?

In de afgelopen 100 jaar zijn er wel een aantal kleine tornado’s geweest in Nederland.
De bekendste is die van 1967, toen trok de tornado door de dorpen Chaam en Tricht.(Noord-Brabant) Veel huizen werden er door deze tornado’s vernield,
en het koste 7 mensen hun leven.
Maar de kans dat er in Nederland grote tornado’s komen is erg klein, omdat we in Nederland minder vaak zware onweersbuien voorkomen.

Dit was mijn spreekbeurt.