Zonnestelsel

Zonnestelsel

Jullie krijgen vandaag mijn grote geheim te horen. Dus let goed op. Ik heb het nog nooit tegen iemand verteld. Dit is mijn geheim: in mijn hele leven heb ik al 10 keer een hele grote reis gemaakt. Een reis die iedere keer wel een heel jaar duurde. Waar denk je dat ik naar toe ging?  Luister goed. Dat was een reis om de zon. Nou ik kan je vertellen dat is een heel verre reis! Wie van jullie heeft ook wel eens een reis om de zon gemaakt?  Steek je hand eens op.

En hoe vaak denken jullie dat je om de zon gereisd bent?

Het zit zo. De aarde waarop wij wonen draait om de zon. En de aarde doet er precies een jaar over om dat rondje  te maken. Dus elke keer als je jarig bent kun je zeggen: ik ben weer een keer om de zon gedraaid. Goed hè.

Mijn spreek beurt gaat vandaag over ons zonnestelsel.  Er zijn heel veel zonnestelsels, ik ga er vandaag 1 bespreken, het stelsel van onze zon.

Deze presentatie is opgebouwd uit 6 onderwerpen:

1.       het heelal

2.      afstanden tot de zon

3.      de namen van de planeten

4.      mensen in de ruimte

5.      dag en nacht

6.      planetarium

Dan ga ik jullie eerst wat vertellen over

1. Het heelal  en de zonnestelsels

Wat is het heelal? Dit is het moeilijkste deel van mijn spreekbeurt. Als je dit begrijpt, snap je de rest ook.

Het heelal is eigenlijk alles rondom jou. Alles onder je , boven en naast je. Ook al is dat heel ver weg. Het heelal  bestaat uit zonnen, manen, planeten en miljarden sterren die je aan de hemel ziet. Ook de aarde maakt  deel uit van het heelal. Jullie leven dus ook in het heelal.

Een piepklein stukje van dat heelal is ons zonnestelsel. Als het heelal een geweldig zeestrand zou zijn, zou ons zonnestelsel een zandkorreltje zijn.

Een zonnestelsel bestaat uit een hele grote ster en aantal planeten  die daarom heen draaien.

Ons  zonnestelsel bestaat uit een hele grote ster en 9 planeten. Die hele grote ster is de zon.

De  planeten zijn hemellichamen die rond de zon draaien.  Een van de 9 planeten is de aarde waarop wij wonen

2. Afstanden tot de zon

De  9 planeten staan heel ver van de zon af.  Als je van de aarde naar de zon zou kunnen reizen dan duurt dat heel lang. Bijvoorbeeld, als je dat met de hoge snelheidstrein zou doen , die wel 300 kilometer per uur haalt, dan zou je er zestig jaar over doen om er te komen. Ik ben nu 10 jaar. Als ik vandaag zou vetrekken zou ik er aankomen als ik 70 jaar ben. En dan moet ik dag en nacht doorrijden om er te komen .

Er zijn 6 planeten die nog verder van de zon afstaan dan de aarde. Er zijn er twee die dichter bij de zon staan.

Om je een idee te geven hoe dat zit heb ik ons zonnestelsel met een touw nagemaakt. Kijk maar.

Wie wil mij even helpen?

Kijk, als is dit de zon is dan zijn dat de planeten. Iedere centimeter aan het touw is 10 miljoen kilometer in het echt.

De namen van de planeten heb ik erop geschreven.

De blauwe is de aarde.

3. De namen van de planeten

Iedere planeet heeft een naam. Dat zijn namen die best moeilijk zijn te onthouden. Maar daar heb ik iets op gevonden. (Maarten draait het bord om).

Mijn Vader At Meestal Jonge Spruitjes Uit Nieuwe Potten

De eerste letter van ieder woord in deze zin, is ook de eerste letter van een planeet.

De M van Mijn staat voor Mercurius. Dat is de planeet die het dichtst bij de zon staat.  P van Potten is van Pluto. De planeet die het verst van de zon afstaat.  Zo kun je precies de volgorde onthouden.

Dus: Mercurius Venus Aarde Mars Jupiter Saturnus Uranus Neptunus Pluto

Pluto staat dus het verst weg.

Met de hoge snelheidstrein zou je er 2400 jaar over doen om bij Pluto te komen. Dat is wel erg lang.

4.  Mensen in de ruimte

In 1969 was er voor het eerst een mens op de maan. De maan is geen planeet maar is een hemellichaam dat rond de aarde draait. Verder is de mens nooit geweest.

Wel hebben we ruimte vaartuigen gemaakt die veel verder kunnen komen. Zonder mensen er in . Op afstand bedienbaar. Die soort ruimtevaartuigen kunnen  de planeten van dichtbij onderzoeken. Deze ruimtesondes zijn bij alle planeten geweest, op 1 na.  Pluto is nog niet onderzocht.

Door deze onderzoeken weten we bijvoorbeeld dat op Mars een hele grote berg ligt. De grootste uit ons zonnestelsel. Deze berg is 3 keer zo hoog als de hoogste berg op aarde. De hoogste berg op aarde is de Mount Everest en die is 8800 meter hoog.

5. Dag en nacht

Even testen of jullie goed hebben opgelet.

Wat denken jullie: draait de aarde om de zon of de zon om de aarde?

Antwoord: de aarde draait om de zon, net als alle ander 8 planeten.

De zon staat stil

Behalve dat de aarde om de zon draait,  draait hij ook rond om zijn as.

Het licht van de zon kan altijd maar op een kant van de aarde schijnen. Daar is het dan dag.

Doordat de aarde draait verschuift het licht over de aarde.

Dat zal ik demonstreren. (ik haal even iemand uit de klas met de zak lamp)

6. Planetarium

Ongeveer een maand geleden ben ik  in het oudste, nog werkende planetarium, van de wereld geweest. Dat staat in Nederland, in de stad  Franeker.

Een planetarium is een soort model van het heelal. Daarin is dus het heelal nagebouwd.    Nou ja, het heelal. Een klein stukje ervan. De zon met de planeten heeft de man die dat gebouwd heeft in zijn kamer nagemaakt. En alles draait en beweegt zo als het ook in het echt is. Je ziet bijvoorbeeld precies hoe de 9 planeten om de zon draaien. En hoe laat de zon opkomt.

De man die het planetarium gemaakt heeft heette Eise Eisinga. Hij heeft er 7 jaar over gedaan om het te bouwen. In het jaar 1781 was het klaar. Dus dat is 224 jaar geleden. En het werkt nog steeds!

Ik heb voor iedereen van jullie een folder meegebracht. Dan kun je zelf ook een keer naar toe gaan als je het leuk vindt.  Als jullie straks naar buiten gaan kun je er 1 van de stapel afpakken.

Slot

Dit was mijn spreekbeurt. Ik heb proberen uit te leggen hoe ons zonnestelsel werkt en welke planeten we kennen. Om het goed te begrijpen raad ik jullie aan om het planetarium te bezoeken.

Spreekbeurt van Maarten van Willigen

Voor groep 6 van de Open Poort in Asperen